COVID-19'a ilişkin ilave tedbirler de içeren Dijital Mecralar Komisyonu Kurulması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ("Yeni Torba Kanun") 28 Temmuz 2020'de Resmi Gazete'de yayımlanmıştır. Yeni Torba Kanun, iş hukukuna ilişkin önemli değişiklikler öngörmekte olup bu değişiklikler aşağıda kısaca özetlenmiştir:
- 25 Mart 2020'de Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 7226 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile COVID-19 kaynaklı zorlayıcı sebeple yapılan kısa çalışmaya başvuru şartları kolaylaştırılmış ve Cumhurbaşkanı'na kısa çalışmaya başvuru süresini 31 Aralık 2020'ye kadar uzatma yetkisi tanınmıştı. Yeni Torba Kanun ile kısa çalışma ödeneğinin süresini de sektörel olarak ayrı ayrı veya bütün olarak uzatmak üzere Cumhurbaşkanı'na yetki tanınmıştır. Bu kapsamda Cumhurbaşkanı, kısa çalışma için sektör bazında süre uzatımı yapabilecektir. Bu hüküm 28 Temmuz 2020'de yürürlüğe girmiştir.
- COVID-19 nedenli zorlayıcı
sebebe dayanarak 1 Temmuz 2020 tarihinden önce kısa
çalışma başvurusunda bulunan ve kısa
çalışma ödeneğinden veya nakdi
ücret desteğinden yararlanan sigortalıların
çalıştığı özel sektör
işyerlerinde haftalık normal çalışma
sürelerine dönülmesi halinde, prime esas
kazanç alt sınırı üzerinden hesaplanan
sigortalı ve işveren hissesi primlerinin tamamı,
kısa çalışmanın veya nakdi ücret
desteğinin sona erdiği tarihi takip eden aydan itibaren
üç ay süreyle (31 Aralık 2020'yi
geçmemek kaydıyla) İşsizlik Sigortası
Fonu'ndan karşılanacaktır ("Prim
Desteği"). Cumhurbaşkanı bu
üç aylık süreyi sektörel olarak
ayrı ayrı veya bir bütün olarak altı aya
kadar uzatmaya yetkilidir. Bu hüküm 1 Ağustos 2020
tarihinde yürürlüğe girecektir.
İşverene her bir ay için sağlanacak Prim Desteği süresi, kısa çalışma ödeneği veya nakdi ücret desteğinden yararlanılan aylık ortalama gün sayısını geçmeyecek ve teşvikten yararlanılan ayda aynı sigortalı için diğer sigorta primi indirim, teşvik ve desteklerinden yararlanılamayacaktır. Prim Desteği, gelir ve kurumlar vergisi açısından gelir, gider veya maliyet unsuru olarak da dikkate alınamayacaktır. İşverene sağlanan ve sigortalı hissesine karşılık gelen destek tutarının sigortalıya ödenmesi işverenden talep edilemeyecektir.
Kısa çalışmadan veya nakdi ücret desteğinden yersiz faydalanıldığının tespiti veya kısa çalışma başvurusuna yönelik uygunluk tespitinin olumsuz sonuçlanması halinde, işyerleri Prim Desteği'nden yararlanamayacak veya yersiz yararlandığı kabul edilecektir. Yersiz yararlanmanın tespiti durumunda, yararlanılan destek tutarı gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte tahsil edilecektir. Bu uygulamadan yararlanamayacak çalışanlar (güvenlik destek primine tabi çalışanlar, ev hizmetlerinde veya yurtdışında çalışan sigortalılar gibi) Yeni Torba Kanun'da ayrıca düzenlenmiştir.
- Bir başka değişiklik ise, 17 Nisan 2020'de Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 7244 sayılı Yeni Koronavirüs (Covid-19) Salgınının Ekonomik ve Sosyal Hayata Etkilerinin Azaltılması Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ("7244 Sayılı Kanun") ile getirilen fesih yasağının süresine ilişkin olarak yapılmıştır. 7244 Sayılı Kanun ile 17 Nisan - 17 Temmuz 2020 tarihleri arasında üç ay süreyle geçerli olmak üzere fesih yasağı getirilmiş ve Cumhurbaşkanı'na bu üç aylık fesih yasağı süresini toplam altı aya çıkarma yetkisi tanınmıştı. Cumhurbaşkanı, 30 Haziran 2020'de yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararı'yla yasak süresini bir ay (17 Ağustos 2020 tarihine kadar) uzatmıştı. Yeni Torba Kanun ile fesih yasağının en fazla üçer aylık sürelerle 30 Haziran 2021 tarihine kadar Cumhurbaşkanı'nın kararıyla uzatılabilmesinin önü açılmış ve yasak kapsamına dahil olmayan haller netleştirilmiştir. Bu kapsamda, İş Kanunu madde 25/II ve mevzuattaki benzer hükümlerde düzenlenen "ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri" sebebine dayanarak işveren tarafından gerçekleştirilebilen haklı nedenle fesih durumlarına ilaveten, belirli süreli iş veya hizmet sözleşmelerinde sürenin sona ermesi, işyerinin herhangi bir nedenle kapanması ve faaliyetinin sona ermesi, ilgili mevzuata göre yapılan her türlü hizmet alımları ve yapım işlerinde işin sona ermesi de iş sözleşmesinin feshedilebileceği istisnai haller kapsamına dahil edilmiştir. Bu hüküm 28 Temmuz 2020'de yürürlüğe girmiştir.
- 1 Temmuz 2020 itibarıyla 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu'nun altı ve yedinci maddeleri yürürlüğe girmiş ve kamu kurumları ile 50'den az çalışanı olan ve "az tehlikeli" sınıfında yer alan işyerleri için işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı görevlendirme yükümlülüğü başlamıştı. Yeni Torba Kanun ile söz konusu hükümlerin yürürlük tarihi 31 Aralık 2023'e kadar uzatılmıştır. Bu kapsamda, ilgili yükümlülük 50'den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için 31 Aralık 2023'e kadar uygulanmayacaktır. Bu hüküm 1 Temmuz 2020 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere 28 Temmuz 2020'de yürürlüğe girmiştir.
Konuya ilişkin herhangi bir sorunuz olması halinde her zaman bizlerle iletişime geçebilirsiniz.
Originally published 05 August, 2020
© Kolcuoğlu Demirkan Koçaklı Attorneys at Law 2020
The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.