28 Mayıs 2022 tarihli Resmî Gazete'de yayımlanan "Bankacılık Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve 655 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun" ["Değişiklik Kanunu"] ile, 6411 sayılı Bankacılık Kanunu ["BankK."] ve 6758 Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabul Edilmesine Dair Kanun'un ["6758 sayılı Kanun"] Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'nun ["TMSF"] yetki ve sorumluluklarını düzenleyen maddeleri değiştirildi.
Değişiklik Kanunu ile getirilen önemli düzenlemeler aşağıdaki şekilde özetlenebilir:
TMSF Tarafından Sigorta Edilen Mevduatın Kapsamı Genişletildi
Değişiklik öncesinde TMSF tarafından sigorta edilen mevduatın kapsamı "kredi kuruluşları nezdindeki tasarruf mevduatı ve gerçek kişilere ait katılım fonları" olarak sınırlandırılıyordu. Değişiklik Kanunu ile, kapsam genişletilerek resmi kuruluşlar, kredi kuruluşları ve finansal kuruluşlara ait olanlar haricindeki tüm mevduat ve katılım fonlarının TMSF tarafından sigorta edileceği düzenlendi. Değişiklik ile, önceden sigorta kapsamının dışında kalan ticaret şirketlerine ait ticari mevduat ve katılım paylarının da TMSF garantisi kapsamına alınması hedefleniyor. Aynı zamanda, Avrupa Birliği tarafından da kabul edilen Uluslararası Mevduat Sigortacıları Birliği'nin temel prensipleri ile de uyum sağlandı.
Öte yandan, sigorta kapsamının genişletilmesi ile BankK.'da oluşabilecek boşlukların giderilmesi amacıyla sigorta kapsamı dışında kalan ve dolayısıyla istisna oluşturan mevduat ve katılım fonlarına da yenileri eklendi. Bu doğrultuda, sigortaya tabi mevduatın bulunduğu kredi kuruluşlarının nitelikli pay sahipleri ile hâkim ortakları ve nitelikli pay sahiplerinin kontrolünde bulunan tüzel kişilere ait hesapların ve sigortaya tabi mevduatın bulunduğu kredi kuruluşlarının yöneticilerinin tek başına veya birlikte kontrol ettikleri tüzel kişilere ait hesapların sigorta kapsamında olmadığı düzenlendi. Fon Kurulu, hükümde sayılanlar dışında kalan mevduat, katılım fonu ve hesapların da sigorta kapsamı dışında kaldığına karar verebilecek.
Ticari ve İktisadi Bütünlük Satışlarının Şartları Değişti
TMSF'nin yetki ve görevlerine ilişkin BankK.'da yapılan değişikliklerin bir diğer yansıması ise geçtiğimiz dönemde tekrardan gündeme gelen "ticari ve iktisadi bütünlük" kavramının ve TMSF'nin ticari ve iktisadi bütünlük içerisinde yer alan varlıkları satış yetkisinin genişletilmesi oldu. [Ticari ve iktisadi bütünlük konusuna ilişkin bilgi için " İcra ve İflas Kanunu'nda Değişiklik Öngören Yasa Tasarısı ile Ticari ve İktisadi Bütünlük Kavramı Yeniden Gündemde" yazımızı inceleyebilirsiniz.]
Değişiklik Kanunu ile, TMSF'nin alacaklarını tahsil etmesi amacıyla haczedilen aktif değerler ile lisans, ruhsat ve imtiyaz sözleşmelerinden doğan haklar ve bu varlıklara bağlı sözleşmelerden doğan diğer tüm hak ve varlıkların yanı sıra bunlarla bağlantılı finansal kiralama sözleşmeleri ve bu sözleşmelere konu varlıkların da ticari ve iktisadi bütünlük oluşturacak şekilde bir araya getirerek satabileceği düzenlendi. Bu usul ile yapılacak satışlara dair Fon Kurulu tarafından düzenlenen sıra cetveli ise Resmî Gazetede ilan edilecek ve 15 [on beş] gün içerisinde sıra cetveline itiraz edilebilecek.
6758 sayılı Kanun'da yapılan değişiklikler ile de ticari ve iktisadi bütünlük satışlarında Fon Kurulu'nun ticari ve iktisadi bütünlüğün geçmiş dönem borçlarını, bu borçların FETÖ/PDY terör örgütüne aidiyeti, iltisaklı veya irtibatlı olmayan kişilerle gerçek mal veya hizmet ilişkisine dayanması ve 5411 sayılı Kanun'un 134'üncü maddesinde belirtilen koşulları karşılaması şartıyla ihale bedelinden ödemeye veya ihale alıcısına ödettirmeye yetkili olduğu düzenlendi.
TMSF'nin Kayyum Olarak Atandığı Şirketler Üzerindeki Yetkisi Arttırıldı
6758 sayılı Kanun üzerinde yapılan bir diğer önemli değişiklik de TMSF'nin kayyum olarak atandığı veya kayyumların yetkileri TMSF'ye devredilen şirketler üzerindeki yetkisinin genişletilmesi oldu. Düzenlemeye göre TMSF bu şirketlerin mal varlıklarını tamamen veya kısmen satabileceği gibi, şirketin tasfiyesine dahi karar verebilecek. Fon Kurulu kararıyla bu şirketlerin pay sahiplerinin aynı oranda pay sahibi olduğu yeni şirketler kurulabilecek, kurulmasına karar verilen şirketler pay sahiplerinin muvafakati aranmaksızın ve şirket kuruluşuna ilişkin ilgili mevzuat uygulanmaksızın ilgili ticaret sicil müdürlüğünce re'sen tescil ve ilan olunacak.
Aynı zamanda TMSF kayyum olarak atandığı veya kayyumların yetkisi TMSF'ye devredilen şirketlerin genel kurullarına ait olan yetkileri 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu ["TTK"] hükümlerine bağlı olmaksızın kullanabilecek. Böylece genel kurul toplanmaksızın şirketlerin bölünmesine ve devredilmesine karar verilebileceği gibi, şirket yönetim kurulu ve diğer organları da esas sözleşme ve TTK hükümlerine bağlı olunmaksızın TMSF tarafından seçilebilecek. TMSF, kayyum atanmasını takip eden dönemler için "milli güvenliğe tehdit oluşturduğu tespit edilen yapı, oluşum veya gruplara ya da terör örgütlerine üyeliği veya iltisakı ya da bunlarla irtibatı nedeniyle haklarında mahkûmiyet kararı bulunmayan hissedarlara" kar dağıtımına da karar verebilecek.
TMSF'nin Tasfiyesini Yürüttüğü Bankalar Üzerindeki Hakimiyeti Arttı
Yukarıda açıklanan değişikliklerin yanı sıra, BankK.'ya eklenen geçici madde ile tasfiyesi TMSF eliyle yürütülen bankaların tasfiye sonunda ortaklara dağıtılması gereken tasfiye bakiyesi kalması halinde, iflasına karar verilen bankaların ortakları ve yöneticilerinin, imtiyazlı pay sahiplerinin, bu kişilerle ilişkili tüzel kişilerin, bankanın iflasına neden olanların ve illî güvenliğe tehdit oluşturduğu tespit edilen yapı, oluşum veya gruplara ya da terör örgütlerine üyeliği veya iltisakı ya da bunlarla irtibatı nedeniyle cezalandırılmasına karar verilenler ve bu nedenle hakkında müsadere kararı verilmiş olanların bu dağıtımdan pay almayacağı, bu tasfiye bakiyesinin Hazine'ye irat kaydedileceği düzenlendi.
TMSF'nin İdari Yapısında Değişikliğe Gidildi
Tüm bu değişiklikler ile TMSF'nin yetki alanı genişletilirken, TMSF'nin idaresini kolaylaştırmak amacıyla da bir dizi değişiklik yapıldı. Bu doğrultuda TMSF başkan yardımcılarının sayısı arttırıldı ve en fazla on iki daire başkanlığı ve en fazla altı müdürlük kurulacağı düzenlendi.
Değerlendirme
Değişiklik Kanunu'nun getirdiği değişiklikler, TMSF'nin sigortaladığı mevduatın kapsamını genişleterek Türk bankacılık uygulamasını uluslararası standartlara yanaştırıyor.
Bununla beraber Değişiklik Kanunu kapsamında kabul edilen diğer değişiklikler ile TMSF'nin kayyum olarak atandığı ve tasfiyesini yürüttüğü şirketler üzerindeki tasarruf yetkisi genişletilerek şirketlerin bölünmesi, devredilmesi veya tasfiye edilmesine ilişkin tüm yetki TMSF'ye devrediliyor. Geniş tutulan bu yetki çerçevesinin ise şirketlerin mevcut pay sahipleri açısından öngörülebilirliğe ilişkin kaygılar yaratması ve mülkiyet hakkına erişime ilişkin tartışmalara yol açması yakın gelecekte olası gözüküyor.
The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.
