ÖZET

Hayatin birçok alaninda etkisini göstermeye baslayan COVID 19 saglik krizinin uluslararasi vergi hukukuna da yansimalari mevcuttur. Bu yansimalar orta vadede daha da belirgin hale gelecektir. Çifte Vergiyi Önleme Anlasmalari'nin kimi maddeleri gerek gerçek kisi gerekse kurum vergilendirilmesinde bir ülkeye vergilendirme hakkini belirlenmis sürelerin asilmasi halinde bahseder. Rutin zamanlarda bu süreler faaliyetin aktif olarak icra edildigi vakitleri kapsarken, COVID 19 nedeniyle olusan ancak diger ülkede geçirilen atil veya yari zamanli vaktin nasil dikkate alinmasi gerektigi belirsizdir. Ayni zamanda, ülkeler arasi mobil çalisanlarin iyilestirme paketlerinin nerede vergiye tabi tutulacagi, karantina sürecini eski yasadigi ülkede geçiren kisilerin mukimlikleri ve benzeri bir dizi konunun çözümlenmesi gerekmektedir. Bu hususta OECD tarafindan yayimlanan "Vergi Anlasmalari ve COVID 19 Krizinin Etkileri" baslikli tavsiye notunun yani sira, her bir ülkenin gelir idarelerinin ayri ayri yaptigi açiklamalar ve aldiklari önlemler mevcuttur. Türkiye Gelir Idaresi Baskanligi tarafindan da bir rehber yayimlanmasi suretiyle orta vadede karsilasilabilecek sorunlarin önüne geçilebilecektir.

Anahtar Kelimeler: COVID 19, Çifte Vergiyi Önleme Anlasmalari, OECD, Mukimlik, 183 Gün, Daimi Isyeri, Expatlarin Vergilendirilmesi.

GIRIS

2019 yilinin Aralik ayinda Çin Halk Cumhuriyeti'nin Vuhan sehrinde ortaya çikan ve ülkeler arasi bagimliligin da katkisiyla kisa sürede dünyaya yayilan yeni koronavirüsünün ("COVID 19'un") hayatin birçok alaninda önemli etkileri bas göstermeye devam etmektedir. Bu alanlardan bir tanesi de uluslararasi vergi hukuku olup, çifte vergiyi önleme anlasmalari ("ÇVÖA'lar") ile sinirlari çizilen vergilendirme haklari konusunda yakin dönemde olasi ihtilaflar beklenmelidir.

ÇVÖA'larda ülkelerin vergilendirme haklarini belirleyen bazi maddeler fiziken mevcut bulunulan yere ve gün sayisina atif yapmaktadirlar. COVID 19 önlemleri kapsaminda seyahat kisitlamasi, sokaga çikma yasagi gibi kisilerin hareketini sinirlayan uygulamalar, birçok çalisanin normal zamanlarda çalismasi gereken ülke disinda fakat söz konusu ülkede mukim bir tesebbüs adina faaliyet göstermesine ve yüz yüze gerçeklesecek toplantilarin tamaminin dijital ortamda yapilmasina yol açmistir. Bu olaganüstü durumun vergi anlasmalarinda belirlenen prensiplere etkisinin nasil olacagi konusunda yasanan tereddütleri biraz olsun gidermek adina OECD, 3 Nisan 2020 tarihinde "Vergi Anlasmalari ve COVID 19 Krizinin Etkileri" baslikli tavsiye mahiyetinde bir metin yayimlamistir.1 Metnin temel amaci çalisan ve isverenleri olaganüstü durumdan kaynaklanan ve öngörülemeyen ani vergi yüklerinden korumak ve uyum maliyetlerini azaltmaktir.

Isbu makale COVID 19 krizine yönelik alinan önlemlerin ÇVÖA'lardaki sürelere etkisini, OECD yaklasimini ve ülkeler tarafindan atilan adimlarin degerlendirilmesini amaçlamaktadir.

I. DAIMI ISYERI KAVRAMI ILE ALAKALI TEREDDÜTLER

ÇVÖA'larin 5. maddesi "Isyeri" kavramini tanimlamakta, ticari kazanç ve serbest meslek faaliyetlerinden elde edilen kazançlar gibi farkli kazanç türlerini irdeleyen diger maddeleri ise kaynak ülkenin vergilendirme hakkini belirlerken ilgili ülkede yer alan bir isyeri vasitasiyla ticari faaliyette bulunmayi sart kosmaktadir. Yönetim yeri, sube, büro, fabrika, vb. fiziki alanlar daimi isyeri olarak belirlenmisken, bazi hallerde daimi isyerinin varligi kaynak ülkede geçirilen süreye baglidir.

ÇVÖA'larin 5. maddesinin 3. fikrasinda, belirli bir dönemi asacak sekilde devam eden bir insaat santiyesinin, yapim, montaj veya kurma projesinin veya bunlara iliskin gözetim faaliyetlerinin isyeri olusturacagi kabul edilmistir. Belirli bir dönem, genellikle alti ila on iki ay arasinda degismektedir. COVID 19 krizi nedeniyle birçok insaat faaliyeti durma noktasina gelmistir. Hal böyle iken faaliyetlerin durdugu sürelerin ÇVÖA'larda yer alan santiyelerin isyeri olusturmasi için gerekli sürelerin hesabinda dikkate alinip alinmayacagi noktasinda tereddütler olusmaktadir.

OECD Yorum Notlari'nin bu tereddüte vermis oldugu cevap mükelleflerin COVID 19 öncesi planlarina uygun düsmemektedir. Söyle ki, 5. maddeye iliskin yorum notlarinin 55. paragrafinda sürelerdeki geçici veya dönemsel kesintilerin insaat alaninin ömrü belirlenirken dikkate alinmasi gerektigi ifade edilmistir. 2

"Mevsimsel veya baska geçici durdurmalar bir santiyenin ömrünün saptanmasinda degerlendirmeye dahil edilmelidir. Mevsimsel durdurmalar kötü hava sartlari sebebiyle gerçeklesen durdurmalari da kapsar. Geçici durdurma örnegin malzeme eksikliginden veya isgücü ile ilgili sorunlardan kaynaklanabilir. Böylece, örnegin bir yüklenici bir yol ile ilgili çalismalarina 1 Mayis'ta basladiysa, kötü hava sartlari veya malzeme eksikligi sebebiyle çalismalarini 1 Kasim'da durdurduysa, fakat bir sonraki senenin 1 Subat tarihinde çalismalarina tekrar baslayarak yolu 1 Haziranda tamamladiysa, çalismalara ilk basladigi tarih (1 Mayis) ile isi nihayetinde tamamladigi tarih (bir sonraki senenin 1 Haziran tarihi) arasinda on üç aylik bir süre geçtiginden, bu kisinin insaat projesi bir isyeri kabul edilmelidir."

Diger bir tereddüt ise "Hizmet Isyeri" ve "Evden Çalisma" kavramlarinda olusmaktadir. Bazi sirketler çalisanlarinin düzenli olarak çalistiklari ülke disindaki ülkelerde evden çalisma durumunda kalmasi nedeniyle kendilerini yeni belgelendirme gereklilikleri ve vergi yükümlülükleri ile karsi karsiya birakacak bir daimi isyeri olusmasindan endise duymaktadirlar.

Kimi ÇVÖA'larda- Türkiye'nin Almanya ile akdetmis oldugu anlasma örnek gösterilebilir- bir tesebbüs tarafindan, çalisanlari veya bu amaçla görevlendirilen diger personel araciligiyla bir akit Devlette ifa edilen ve herhangi bir on iki aylik dönemde toplam alti ayi asan bir süre veya sürelerde devam eden danismanlik hizmetlerinin isyeri olusturacagi belirtilmektedir. Diger anlasma türlerinde ise anilan faaliyetler ve süreler serbest meslek faaliyetlerinden elde edilen kazancin vergilendirilmesini düzenleyen 14. maddede yer almaktadir.

Hizmet, isyeri veya serbest meslek faaliyetlerinde kaynak ülkenin vergilendirme hakki belirlenirken en önemli kriterlerden birisi 183 günlük sürenin hesaplanmasidir. OECD tarafindan yayimlanan "Vergi Anlasmalari ve COVID 19 Krizinin Etkileri" isimli dokümanda, COVID 19'un 183 gün kuralina nasil etki edecegi spesifik olarak islenmemistir. Ancak yapilan açiklamalardan, OECD'nin çalisanlarin olagandisi sebeplerle ve geçici olarak planlanmayan bir alanda veya ülkede yaptigi çalismalarin isveren namina isyeri olusturmamasi görüsünde oldugu görülmektedir. OECD'nin yaklasimina göre, yalnizca ilgili ise iliskin yer belirli ölçüde bir süreklilige sahipse, yani yalnizca geçici bir nitelige sahip degilse, bir isyerinin mevcut oldugunun kabul edilebilecegi varsayilabilir. Bu sebeple, bir çalisanin sirf mücbir sebep ve sinirlarin kapatilmasi dolayisiyla diger ülkede evden çalisiyor olmasi daimi is yeri olusturmaz.

Ancak, OECD yayimlamis oldugu dokümanda COVID 19'un serbest meslek faaliyetleri kapsaminda yer alan 183 gün hesabina etkisine deginmemistir. Genellikle OECD ülkeleri 183 günün hesabinda "fiziki mevcudiyet" yöntemini kullanmaktadir. Bu metot uygulamasi bakimindan hayli dolambaçsizdir. Yorum Notlari'nin bagimli kisisel faaliyetleri düzenleyen 15. maddeye iliskin 5. paragrafinda, 183 gün hesabinin nasil yapilmasi gerektigi ifade edilmis olup, genel OECD yaklasimini yansittigindan Madde 14'e de uyarlanabilir.

"Her ne kadar 183 günlük dönemi hesaplamak için üye ülkeler tarafindan çesitli formüller kullanilmakta olsa da bu fikranin kaleme alindigi sekliyle tutarli olan sadece bir yol bulunmaktadir: "fiziki olarak bulunulan günler" yöntemi. Gerçek kisi bir ülkede ya bulundugundan ya da bulunmadigindan dolayi yöntemin uygulanmasi basittir. Vergi idareleri tarafindan kanit istendiginde, bulunulup bulunulmadigi mükellef tarafindan nispeten kolay bir sekilde de belgelenebilir. Bu yöntemde su günler hesaplamaya dahil edilmistir: günün bir kismi, varis günü, ayrilis günü ve Cumartesi ve Pazar günleri, ulusal tatil günleri, faaliyet öncesindeki, sirasindaki ve sonrasindaki tatil günleri, kisa ara vermeler (egitim, grev, lokavt, malzemelerin gecikmesi), hasta olunan günler (bireyin ayrilmasina engel olunmadikça ve aksi halde muafiyete hak kazanacagi durumda) ve aileden birinin öldügü veya hasta oldugu günler gibi, faaliyetin gerçeklestirildigi Devlette geçirilen tüm diger günler. Bununla birlikte, faaliyette bulunan Devlet disindaki iki nokta arasinda yapilan seyahat sirasinda, faaliyetin gerçeklestirildigi Devletten transit geçis yapilan günler hesaplamanin disinda tutulmalidir. Bu ilkelerden hareketle, tatil, is seyahati veya diger nedenlerle olsun, faaliyet gösterilen Devlet disinda geçirilen herhangi bir tam günün hesaba katilmamasi gerekir."

Yukaridaki açiklamadan da anlasilacagi gibi diger devlette faaliyetin durmasi sebebiyle geçirilen süreler 183 gün hesabina dahil edilmektedir. Örnegin; 4 ay süreyle Irlanda'dan Türkiye'ye mühendislik hizmeti ifasi için gelen Irlanda mukimi sirket çalisani, COVID 19 nedeniyle 3 ay çalismasini durdurur ve Irlanda'ya dönmez ise atil geçen 3 ay 183 günün hesabinda dikkate alinacagindan Irlanda mukimi sirkete yapilacak ödemelerden kesinti yapilmasi gerekebilecektir. Ancak yukarida da belirtildigi gibi, OECD'nin güncel reaksiyonundaki belirsizlikten dolayi dört basi mamur bir degerlendirme yapabilmek mümkün olmamistir.

II. EXPAT ÇALISANLARIN VERGILENDIRILMESI ILE ALAKALI TEREDDÜTLER

ÇVÖA'larin 15. maddesinin 2. fikrasinda, hizmet akdi dolayisiyla elde edilen gelirin diger bir devlette vergilendirilmesi için asagidaki sartlardan herhangi birinin gerçeklesmesi yeterli görülmüstür;

  • gelir elde eden kisinin, diger devlette, ilgili mali yil içinde baslayan veya biten herhangi bir 12 aylik dönemde, bir veya bir kaç seferde toplam 183 günü asan süreyle kalmasi,
  • ödemenin, diger devletin mukimi olan bir isveren tarafindan veya bu isveren adina yapilmasi,
  • ödemenin, isverenin diger devlette sahip oldugu bir isyerinden veya sabit yerden yapilmasi.

OECD tarafindan yayimlanan "Vergi Anlasmalari ve COVID 19 Krizinin Etkileri" isimli dokümanda, bazi ülkelerde devlet tarafindan verilecek ve istihdamin devam ettirilmesini amaçlayan mali tesvik paketleri nedeniyle çalisana ödenen tutarlar is akdinin feshine iliskin ödemelere benzetilerek, bunlar üzerinde kaynak ülkenin vergilendirme hakkini kaybetmemesi gerektigi vurgulanmistir. 15. maddeye iliskin OECD Yorum Notlari'nin 2.6. numarali paragrafinda, bahsi geçen ödemelerin böyle bir durum meydana gelmeseydi çalisanin faaliyetine devam edecegi ülkeye atfedilmesi gerektigi izah edilmistir. Çogu durumda bu ülke, çalisanin COVID 19 krizi öncesinde çalismakta oldugu yeri ifade eder.

Yazinin "Daimi Isyeri Kavrami Ile Alakali Tereddütler" baslikli kisminda 183 gün hesabinin nasil yapilacagi detaylica açiklanmisti. Buna göre, kisa ara vermeler ve faaliyetin gerçeklestirildigi devlette geçirilen tüm diger günler süre hesabinda dikkate alinacaktir. ÇVÖA'larin 15. maddesi uyarinca, sayet expatlar diger akit devlette 183 günden az kalirsa, diger kosullarin da saglanmasi durumunda, vergileme hakki mukim olunan ülkeye ait olacakti. Expat'lar açisindan dezavantaj olusturan husus ise sirf fiziki mevcudiyetlerinin diger akit devlette olmasindan mütevellit anlasmanin bu maddesinden yararlanamayacak olmalaridir. Mezkur bentte "ilgili mali yil içinde baslayan veya biten herhangi bir 12 aylik dönemde" ifadesine yer verildiginden, bu olumsuz etkinin birden fazla yila sirayet etmesi kuvvetle muhtemeldir.3

III. MUKIMLIK ILE ALAKALI TEREDDÜTLER

COVID 19 krizinin etki edebilecegi bir diger husus ise mukimlik kavramidir. Mukimlik ilk olarak ülkelerin iç mevzuatlarina göre belirlenir. Ne zaman ki bir kisi birden fazla devletin mukimi olarak addedilirse, o vakit ÇVÖA'larin mukimlik kavramini düzenleyen 4. maddesine bakilir. Mezkur madde uyarinca;

"a) Kisi, yalnizca daimî olarak kalabilecegi bir evin bulundugu devletin mukimi kabul edilecektir; eger bu kisinin her iki devlette de daimî olarak kalabilecegi bir evi varsa, bu kisi, yalnizca kisisel ve ekonomik iliskilerinin daha yakin oldugu (hayati menfaatlerin merkezi olan)devletin mukimi olarak kabul edilecektir;

b. Eger kisinin hayati menfaatlerinin merkezinin yer aldigi devlet saptanamazsa veya her iki devlette de daimî olarak kalabilecegi bir evi yoksa, bu kisi yalnizca kalmayi adet edindigi evin bulundugu devletin mukimi kabul edilecektir;

c. Eger kisinin her iki devlette de kalmayi adet edindigi bir evi varsa veya her iki devlette de böyle bir ev söz konusu degilse, bu kisi yalnizca vatandasi oldugu devletin mukimi kabul edilecektir;

d. Eger kisi her iki devletin de vatandasiysa veya her iki devletin de vatandasi degilse, akit devletlerin yetkili makamlari sorunu karsilikli anlasma ile çözeceklerdir."

OECD'nin COVID 19 krizinin mukimlige etkisi konusundaki durusu diger hususlara göre daha nettir. OECD yaklasimina göre, nispeten kisa süreli mevcudiyetin, bireyin hayati menfaatlerinin merkezini etkilemesi olasi degildir. Ilaveten, bir sonraki kritere bakilsa dahi, ÇVÖA'nin 4. maddesi ile ilgili OECD Yorum Notlari'nin 19. paragrafina göre, kisinin kalmayi adet edindigi ev tespit edilirken, yalnizca kisitli ve belirli bir dönemde kalinan gün sayisi degil, bireyin yerlesik rutininin bir parçasi olan ve bu nedenle geçici amaçli olmayan konaklamalarin sikligi, süresi ve devamliligi esas alinir.

Mukimlik kavrami ile ilgili iki tür problem bas gösterebilir;4

  • Birincisi, kisi tatil veya kisa süreli çalisma amaçli yurt disina gitmis ve sokaga çikma ve seyahat yasagi nedeniyle gittigi ülkede karantinada kalmis olabilir. Bu durumda genellikle gidilen ülkenin yerel mevzuati uyarinca da mukimlik olusmaz. Ancak, iç mevzuata göre mukimligin olusabilecegi nadir durumlarda bile, ÇVÖA hükümleri çerçevesinde vergilendirme hakki kisinin daimi olarak kalabilecegi evinin ve hayati menfaatlerinin bulundugu ülkede olacagindan COVID 19'un kisinin mukim oldugu ülkeyi etkilemesi beklenmemektedir.
  • Ikincisi, kisi bir süredir çalistigi ülkede mukimlik statüsünü haiz olmus, ancak COVID 19 sonrasi ailevi nedenlerle eskiden kalmayi adet edindigi ülkeye dönmüs olabilir. Bu durumda mukimlige karar vermek birinci duruma kiyasla biraz daha zor ve belirsizdir. Bunun temel sebebi, kisinin bir süredir yasamadigi ancak dogdugu veya uzun yillar geçirdigi ülkeyle bagi çok daha güçlüdür. Bu gibi durumlarda mukimligin tespiti için kisinin kalmayi adet edindigi evin nerede olduguna bakilir. Yukarida da belirtildigi gibi, geçici konaklamalar tespitte dikkate alinmamalidir. Bu nedenle, kisinin mukim oldugu ülke bu senaryoda da muhtemelen degismeyecektir.

IV. ÇESITLI ÜLKELER TARAFINDAN ALINAN ÖNLEMLER

Yukarida yer verilen tereddütleri gidermek amaciyla bazi ülkelerin gelir idaresi baskanliklari tarafindan açiklamalar yapilmistir. Irlanda Gelir Idaresi Baskanligi bir rehber yayinlayarak kendi sinirlari içerisinde COVID 19 nedeniyle karantinada kalan ve baska bir ülkede mukim bir sirketin çalisani, direktörü veya hizmet saglayicisi sifatini haiz kisilerin mevcudiyetini dar mükellef kurumun vergilendirilip vergilendirilmeyeceginin tespitinde dikkate almayacagini belirtmistir.5 Ilaveten, ayni rehberde yer alan açiklamaya göre, bir kisinin mücbir sebep dolayisiyla Irlanda'dan ayrilamamasi durumunda planlanan çikis gününden itibaren geçirdigi sürelere vergi mukimliginin tespitinde riayet edilmeyecektir.

Ingiltere Gelir ve Gümrük Idaresi yayimlamis oldugu rehberde, bir kurumun yönetim kurulu toplantilarinin COVID 19 nedeniyle Ingiltere sinirlari içerisinde gerçeklesiyor olmasinin yönetim merkezinin Ingiltere'de oldugu, dolayisiyla Ingiltere mukimi sayilmasi gerektigi iddiasina basli basina yol açamayacagi belirtilmistir. Açiklamada, yönetim merkezi Ingiltere'de olsa bile, bunun sirketin Ingiltere'de vergi mükellefi olacagi anlamina gelmedigi, sirketin ayrica Ingiltere ile anlasma akdetmis baska ülkede mukimliginin bulunabilecegi, bu gibi durumlarda tie-breaker kurallarina bakilacagi, bu kurallara göre de sirketin Ingiltere mukimi sayilmayabilecegi belirtilmistir.6 Ayrica, öngörülemeyen olaganüstü durumlar nedeniyle, Ingiltere'de geçirilen sürelerin gerçek kisilerin mukimligini etkileyip etkilemeyecegi konusunda da detayli bir rehber yayimlanmistir.7

Yukarida detaylica anlatilan tereddütler konusunda en kapsamli açiklamalari yapan ülke Avustralya olmustur. Avustralya Vergi Idaresi, COVID 19 krizi neticesinde vergilendirme kurallarinin yönetimiyle ilgili bir sikça sorulan sorular kaynagi yayinlamistir. Söz konusu kaynakta asagidaki hususlar dikkat çekmektedir:8

"Avustralya'da mukim olmayan ancak COVID 19 nedeniyle geçici olarak Avustralya'da bulunan çalisanlarin, normalde farkli bir ülkede yasiyor olmalari ve mümkün oldugunda ülkelerine dönmeleri kosuluyla Avustralya'da vergi mükellefi sayilmayacaklari belirtilmistir. Buna göre, COVID 19 neticesinde Avustralya'da çalisilirken yabanci bir isverenden temin edilen ücretli izin ve yabanci istihdam gelirleri Avustralya'da vergilendirilmeyecektir. Avustralya'da mukim olmayip yönetim kurulu toplantilarini Avustralya'da düzenlemesi icap eden sirketlerin ya da bu toplantilara Avustralya'dan katilan direktörlerin COVID 19 nedeniyle Avustralya'da kurumsal mukimligin test edilmesinde kullanilan ölçütlerden biri olan merkezi yönetim ve kontrole sahip olmadiklari kabul edilecektir. COVID 19 seyahat kisitlamalari nedeniyle Avustralya'da mukim olmayan sirketlerin çalisanlarinin planlanmamis varligi, sirketlerin Avustralya'da bir daimi isletmeye sahip olduguna dair karine teskil etmeyecektir. Ayrica, Avustralya'da mukim olmayan bir sirketin Avustralya'da mukim olmayan bir çalisaninin COVID 19 seyahat kisitlamalari nedeniyle Avustralya'da çalismak zorunda kaldigi durumlarda, isverenin stopaj mükellefiyeti tesis ettirmesi gerekmeyecektir."

Bu konuda adim atan diger ülkeler de sinirsal anlamda birbirlerine yakin olan ve bu nedenle birçok mobil çalisan barindiran Almanya, Lüksemburg, Belçika, Fransa ve Isviçre olmustur. Belçika ve Lüksemburg 2015 yilinda "24 gün kurali" adi verilen bir uygulama getirmislerdir. Bu uygulama sayesinde örnegin Lüksemburg'da çalisan Belçikali çalisanlar yilda 24 gün Lüksemburg disinda çalisabilecek ancak Belçika'daki muafiyetlerden faydalanabileceklerdir. Belçika ve Lüksemburg vergi idareleri, COVID 19 krizinin Belçika'da çalisilan günlerin (Örnegin evden çalisma) 24 gün kurali kapsaminda sayilmayacagi bir mücbir sebep vakasi olusturdugunu kabul etmislerdir. Ayrica Belçika ve Fransa vergi idareleri de bu mücbir sebep yaklasimini, yasadiklari ve çalistiklari ülke farkli olan sinirdaki Fransiz çalisanlarin COVID 19 nedeniyle Belçika sinir bölgesi yerine Fransa'da evlerinden çalistiklari durumlar için de uygulamistir. 19 Mart 2020 tarihli ortak bir basin açiklamasi ile COVID 19 kaynakli evden çalismalarin durumu açikliga kavusturulmustur. Almanya, Belçika, Fransa, Isviçre ve Lüksemburg aralarinda anlasmaya vararak mobil çalisanlarin zorunlu olarak evde bulunmasini mücbir sebep saymis ve bu durumun vergilendirmeye etkisi olmayacagini garanti etmistir. 9

Diger yandan, Isviçre Federal Vergi Idaresi zoraki olarak kalinan bir alan devamlilik arz etmediginden COVID 19 nedeniyle baska bir ülkede evden çalismanin isyeri olusturmayacagini beyan etmistir. Ancak, evden çalismanin alti aydan uzun sürmesi durumunda, her bir vaka münferit bazda incelenmelidir. Bununla birlikte, çogu durumda, uzun vadeli faaliyetlerde dahi, isverenin çalisilan ev üzerinde tasarruf yetkisi olmadigindan ve bu alan münhasiran is amaçli kullanilmadigindan daimi isyeri olusmaz.10

SONUÇ

COVID 19 saglik krizi nedeniyle ortaya çikan sokaga çikma yasagi ve seyahat yasaklari hayatin her alaninda bir dizi sorunsali da beraberinde getirmistir. Uluslararasi vergi hukuku alaninda ise ÇVÖA'larda yer alan sürelerin nasil uygulanmasi gerektigi konusunda tereddütler hasil olmustur. Kisilerin ileride çifte vergilendirme ile karsi karsiya kalarak vergi yüklerinin katlanmasini veya iade benzeri bürokratik süreçler ile bogusmasini engellemek amaciyla OECD tavsiye mahiyetinde bir doküman yayinlamistir. Ancak, ilgili doküman basli basina sorunlari çözmemekte, hatta 183 gün hesabi gibi bazi tereddütlere hiç deginmemektedir. Yukarida örneklerine yer verilen ve ülkelerin kendi gelir idaresi baskanliklari tarafindan yayimlanan rehberler uygulamaya isik tutmakta olup, Türkiye'nin su ana kadar bu konuda atmis oldugu bir adima rastlanmamistir. Gelir Idaresi Baskanligi'nin bir an evvel uygulamaya yön verecek rehber niteliginde

Footnotes

1. Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD). "OECD Secretariat Analysis of Tax Treaties and the Impact of the COVID 19 Crisis", Erisim Tarihi: 22 Nisan 2020 https://read.oecd-ilibrary.org/view/?ref=127_127237-vsdagpp2t3&title=OECD-Secretariat-analysis-of-tax-treaties-and-the-impact-of-the-COVID-19-Crisis

2. Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD). "Model Tax Convention on Income and on Capital: Condensed Version 2017"

3. Jonathan Schwarz "Lockdown and Tax Treaty Issues", Erisim Tarihi: 22 Nisan 2020 http://kluwertaxblog.com/2020/04/06/lockdown-and-tax-treaty-issues

4. Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD). "OECD Secretariat Analysis of Tax Treaties and the Impact of the COVID 19 Crisis", Erisim Tarihi: 22 Nisan 2020 https://read.oecd-ilibrary.org/view/?ref=127_127237-vsdagpp2t3&title=OECD-Secretariat-analysis-of-tax-treaties-and-the-impact-of-the-COVID-19-Crisis

5. https://www.revenue.ie/en/corporate/communications/covid19/compliance-with-certain-reporting-and-filing-obligations.aspx adresinden alinmistir. Erisim Tarihi: 22 Nisan 2020

6. https://www.gov.uk/hmrc-internal-manuals/international-manual/intm120185 adresinden alinmistir. Erisim Tarihi: 22 Nisan 2020

7. https://www.gov.uk/hmrc-internal-manuals/residence-domicile-and-remittance-basis/rdrm13200 adresinden alinmistir. Erisim Tarihi: 22 Nisan 2020

8. International Bureau of Fiscal Documentation (IBFD), "Tax News Service", Erisim Tarihi: 23 Nisan 2020 https://www.ibfd.org/sites/ibfd.org/files/content/pdf/IBFD%20COVID-19%20Tax%20News%20Service%20report%2006%20April%20AM.pdf

9. https://www.diplomatie.gouv.fr/en/coming-to-france/coronavirus-advice-for-foreign-nationals-in-france/coronavirus-statements/article/joint-press-release-covid-19-situation-of-cross-border-workers-19-mar-2020 adresinden alinmistir. Erisim Tarihi: 23 Nisan 2020.

10. Thomas LINDER, Simone CAMENISCH, Hagen LUCKHAUPT. "COVID-19: Transfer Prices and Permanent Establishment", Erisim Tarihi: 23 Nisan 2020 https://www.lexology.com/library/detail.aspx?g=a2e123c3-9c3e-4ca6-9d25-85a542b04524

Originally published 23 April, 2020

The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.