Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin 2008-32/34 No'lu Tebliğ'de 19 Nisan 2022 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanarak aynı tarihte yürürlüğe giren 2022-32/66 sayılı Tebliğ ile değişiklik yapılarak menkul satış sözleşmelerinde kararlaştırılan ödeme yükümlülükleri için dövizle ödeme yasağı getirildi. Yeni düzenlemeye göre taşıt satış sözleşmeleri haricindeki menkul satış sözleşmelerinde kararlaştırılan bedelin Türk Lirası ile ödenmesi zorunluluğu getirilerek dövizle işlem yasağının kapsamı daha da genişletildi. Menkul satış sözleşmeleri ile kastedilen ise gayrimenkul tanımına girmeyen her türlü malın satışına yönelik yapılan sözleşmeler olarak belirtilmektedir.
Yeni Düzenlemenin Getirdikleri
Değişiklik öncesinde, Türkiye'de yerleşik kişilerin kendi aralarında akdedecekleri menkul satış sözleşmelerinde, sözleşme bedelinin döviz cinsinden kararlaştırılarak ödenmesi mümkündü. Ancak bundan böyle, bu tür sözleşmelerde kararlaştırılan bedel yalnızca Türk Lirası ile ödenebilecek.
Bununla beraber yeni düzenleme, menkul satış sözleşmelerinde yer alan bedelin döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştırılmasına dair bir yasak getirmiyor. Bir diğer ifadeyle, menkul satış sözleşmesinin tarafları ödeme yükümlülüklerini döviz cinsinden veya dövize endeksli kararlaştırabilirler ve fakat, söz konusu bedellerin ödeme gününde Türk Lirası cinsinden ödenmesi zorunludur.
Önemle belirtmek gerekir ki bu yasak, Türkiye'de yerleşik kişilerin kendi aralarında akdedecekleri menkul satış sözleşmelerini kapsamaktadır. Dolayısıyla, Türkiye'de yerleşik kişi ile yurt dışında yerleşik kişi arasındaki menkul satış sözleşmesindeki ödemeler döviz cinsinden yapılabilir.
Döviz Yasağının Kıymetli Evrakta Uygulanması
Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından değişikliğe ilişkin yapılan açıklamada, 19 Nisan 2022 tarihi itibariyle döviz cinsinden tanzim edilecek kıymetli evrakın, menkul satış sözleşmelerinde bedelin ödenmesi amacıyla kullanılmasının mümkün olmadığı belirtiliyor. Buna karşın, 19 Nisan 2022 tarihinden önce döviz cinsinden düzenlenmiş ve dolaşıma girmiş olan kıymetli evrak bakımından ödemenin Türk Lirası ile kabul edilmesi zorunluluğu bulunmuyor; yani değişiklik öncesi döviz cinsinden düzenlenen kıymetli evrakın aynı para birimi üzerinden ödenmesi mümkün.
Dövizle İşlem Yasağına Uyulmamasının Yaptırımı
Yukarıda açıklanan dövizle işlem yasağına uymayanlar hakkında, ilgili satış sözleşmesinin her bir tarafı için ayrı ayrı olmak üzere 14.200 TL'den 118.500 TL'ye kadar idari para cezası uygulanabilecek. Yasağa ikinci kez uyulmazsa, söz konusu cezalar taraflar açısından iki katına çıkarılacak.
Değerlendirme
Değişiklik kapsamına gayrimenkul tanımına girmeyen her türlü mal girmekte olup, akdedilen menkul satış sözleşmelerinde kararlaştırılan bedel, döviz cinsinden veya dövize endeksli olsa bile, ödemeler 19 Nisan 2022 tarihi itibariyle ancak Türk Lirası cinsinden yapılabilecek. Getirilen bu yasak ile ortaya çıkabilecek ihtilafları önlemek adına, mevcut sözleşmelerde kararlaştırılan döviz cinsinden bedelin tarafların kararlaştıracağı tarihteki kura sabitlenmesi önerilebilir. Yalnız 19 Nisan 2022 tarihinden önce düzenlenmiş faturaların ödemesinin Türk Lirası cinsinden yapılmasının zorunlu olmadığını eklemek gerek.
The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.
