ÖZET
İster lise ister üniversite öğrencisi olsun, eğitim öğretim hayatına devam etmekte olan bir öğrencinin, iş hayatında nelerle karşılaşabileceğini öğrenmesinin en iyi ve belki de tek yolu, staj yapmasıdır. Staj yapmanın ücret kazanmak, iş tecrübesi elde etmek, iş hayatının dinamikleriyle tanışmak başta olmak üzere birçok avantajı bulunmaktadır. Öyle ki mevzuat eliyle, kimi mesleki ve teknik eğitim sağlayan okulların öğrencilerinin staj yapması zorunlu kılınmış, kimi işletmelere de bünyelerinde stajyer çalıştırma yükümlülüğü getirilmiştir.
Staj faaliyetleri, kimi öğrenci ve işyerleri bakımından zorunlu olsa da tamamen isteğe bağlı olarak staj yapılması da mümkündür. Staj yapmanın önemi mezun olmadan anlaşılırsa, kişiler doğru staj yeri seçerek iş hayatına giden süreçte ilk basamağa doğru adım atmış olurlar ve belki de stajyerlikten sonra “çalışan” statüsünde işe başlayacakları işyerini de verimli bir tecrübeyle seçmiş olurlar.
3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu, Yükseköğretim Kurulu ve Mesleki Eğitim Kurulu'nun belirleyeceği mesleklerde, kamu ve özel sektöre ait kurum, kuruluş ve iş yerleri ile mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumlarındaki eğitim ve öğretimi kapsamaktadır. Bu çalışmamızda, 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu'nda yer alan temel düzenlemelere ilişkin açıklamalara, uygulamada “zorunlu staj” olarak bilinen kurumun esaslarına, stajyerlerin sigortalılık haklarına ve günümüzde yaşanan pandemiden ötürü yüz yüze eğitime ara verilen dönemdeki yine stajyerlere dair özellikli hususlara değinilecektir.
Anahtar Kelimeler: Mesleki Eğitim, Stajyer, Zorunlu Staj, Asgari Ücret, Sigortalılık, Pandemi, Uzaktan Eğitim.
GİRİŞ
Stajyerlik durumu esas olarak, mesleki ve teknik eğitimini gerçekleştirmekte olan öğrencinin, eğitimini pratikte uygulama alanı bulabileceği bir işyerinde “çalışan” statüsüne erişmeden çalışması durumudur. Dolayısıyla staj faaliyeti, öğrencinin teorik bilgisini hem daha kolay iş bulabilmeye ve bulduğu işe kolayca adapte olabilmeye hem de profesyonel iş hayatının karşısına asgari düzeyde de olsa bir deneyim ile çıkabilmeye kanalize etmesini amaçlayan bir faaliyettir. Kimi öğrenciler için, aldıkları eğitimin mahiyeti itibarıyla staj yapmaları zorunlu kılınmıştır. Ancak isteğe bağlı olarak staj yapılması da mümkün olup özellikle üniversite öğrencilerinin eğitimlerinin son se[1]nelerinde yaz aylarını staj yaparak geçirdikleri bilinen bir gerçektir.
- İSTEĞE BAĞLI STAJ – ZORUNLU STAJ AYRIMI
3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu'nun (“Kanun”) 18. maddesinde “On ve daha fazla per[1]sonel çalıştıran işletmeler, çalıştırdıkları personel sayısının yüzde beşinden az olmamak üzere mesleki ve tek[1]nik eğitim okul ve kurumu öğrencilerine beceri eğitimi, mesleki ve teknik ortaöğretim okul ve kurumu öğrenci[1]lerine staj ve tamamlayıcı eğitim yaptırır. Öğrenci sa[1]yısının tespitinde kesirler tam sayıya tamamlanır. Bu işletmeler mesleki ve teknik eğitim yapan yükseköğre[1]tim kurumu öğrencilerine staj yaptırabilir.” ifadeleri yer almaktadır. Hükümden anlaşıldığı üzere, asgari sayı şartını sağlayan işletmelerin, çalışan sayısının %5'inden az olmamak üzere mesleki ve teknik eğitim okul ve ortaöğretim okul öğ[1]rencilerine staj yaptırmaları zorunlu kılınmış[1]tır. Yine aynı hükümde, asgari sayıyı belirlemek için işletmedeki personel sayısının her yılın Ocak ayı verilerine göre hesaplama yapılacağı, bu sayının yaz mevsiminde faaliyet gösteren iş[1]yerleri için Temmuz ayı verilerine göre hesapla[1]nacağı belirtilmiştir.
Ayrıca, bir işletmenin zorunlu staj faaliye[1]ti kapsamında stajyer çalıştırma zorunluluğu, Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüklerince her yıl Şubat ayı içerisinde İl Milli Eğitim Müdür[1]lükleri ve o ildeki yükseköğretim kurumlarına bildirilir. Bu bildirim sonrasında da uygula[1]mada, Milli Eğitim Bakanlığı tarafından staj yaptırması zorunlu olan işletmelerin öğretim yılı başında belirlendiği ve buna dair bilgilen[1]dirmelerin yazılı olarak işletmelere yapıldığı bilinmektedir. Böylelikle işyeri açısından, zo[1]runlu staj kapsamında olup olmadıkları nokta[1]sında tereddüde mahal verilmemektedir.
İş Hayatina Giriş: Mevzuatta Stajyerlerin Yeri Ve Uzaktan Eğitim Döneminde Stajyerlik
The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.