Yeni Gelisme

24 Subat ve 26 Subat 2021 tarihlerinde Resmi Gazete'de yayinlanan mevzuat degisiklikleri ile suç gelirlerinin aklanmasinin ve terörizmin finansmanin önlenmesi mevzuatinda önemli degisiklikler yapildi. Suç Gelirlerinin Aklanmasinin ve Terörün Finansmaninin Önlenmesine Dair Tedbirler Hakkinda Yönetmelik'te ("Tedbirler Yönetmeligi"), Suç Gelirlerinin Aklanmasinin ve Terörün Finansmaninin Önlenmesine Iliskin Yükümlülüklere Uyum Programi Hakkinda Yönetmelik'te ("Uyum Programi Yönetmeligi") ve Teblig Sira No. 18 ile Mali Suçlari Arastirma Kurulu Genel Tebligi Sira No: 5'te ("Teblig Sira No. 5") yapilan degisiklikler 31405 (2. Mükerrer) ve 31407 sayili Resmi Gazeteler'de yayinlandi. Tedbirler Yönetmeligi, Uyum Programi Yönetmeligi ve Teblig Sira No. 5'te yapilan degisiklikler 1 Mayis 2021 tarihinde yürürlüge girmistir.  

Tedbirler Yönetmeligi'ndeki Baslica Degisiklikler Neler?

  • Yükümlüler maddesinin kapsami genisletildi.
    • Kiymetli maden, tas veya mücevher alim satimi yapanlara ve is makineleri dahil her türlü deniz, hava ve kara nakil vasitalarinin alim satimi ile ugrasanlara ek olarak bu islemlere aracilik edenler de Tedbirler Yönetmeligi kapsamina dahil edildi.
    • Ayrica Tedbirler Yönetmeligi'nde sayilan islerle sinirli olmak kaydiyla serbest avukatlar da Danistay Onuncu Dairesi'nin 2013 yilinda benzer bir ibareyi iptal etmesinin ardindan yeniden Tedbirler Yönetmeligi kapsamina alindi.
  • Yükümlüler nezdinde yapilan islemlerde kimlik tespiti yapma zorunlulugu için öngörülen alt sinirlar asagidaki sekilde yükseltildi:
    • Islem tutari ya da birbiriyle baglantili birden fazla islemin toplam tutari 20.000 TL'den 75.000 TL'ye,
    • Elektronik transferlerde islem tutari ya da birbiriyle baglantili birden fazla islemin toplam tutari 2.000 TL'den 7.500 TL'ye artirildi.
  • Tedbirler Yönetmeligi'ne eklenen 6/A maddesi ile gerçek kisilerde uzaktan kimlik tespiti mümkün hale geldi. Buna göre yükümlünün asli faaliyet alani ile ilgili mevzuatta müsteri ile yüz yüze gelinmeksizin kimliginin dogrulanmasina imkân verecek yöntemlerle sözlesme kurulmasina imkan verilmis olmasi halinde, gerçek kisilerle sürekli is iliskisi tesisinde müsteri kimliginin dogrulanmasi amaciyla uzaktan kimlik tespiti yöntemleri kullanilabilecek.
  • Tedbirler Yönetmeligi ile "bir malvarliginin belirli bir lehtar ya da lehtar grubunun yararlanmasi için, malvarliginin maliki olan sözlesme kurucusu tarafindan, söz konusu malvarliginin yönetimi, kullanimi ya da sözlesmede belirtilen diger tasarruflarda bulunulmasi amaciyla sözlesmeyi icra eden bir mütevellinin kontrolüne birakilmasini hüküm altina alan hukuki iliski" olarak tanimlanan "güven sözlesmesi" mevzuata dahil edildi ve yurt disinda kurulmus güven sözlesmelerinde kimlik tespiti için farkli bir rejim öngörüldü.
  • Elektronik para transfer mesajlarinda yer alacak bilgilere ve bu bilgilerin teyidine iliskin yeni düzenlemeler yapildi.
    • 7.500 TL ve üzeri yurt içi ve yurt disi elektronik transfer mesajlarinda daha önce öngörülen gönderene ait bilgilere yer verilmesi zorunlulugun yani sira bu bilgilerin teyidi de zorunlu hale geldi. Ayrica, artik bu mesajlarda alicinin adi ve soyadina, ticaret siciline kayitli tüzel kisilerin unvanina, diger tüzel kisiler ve tüzel kisiligi olmayan tesekküllerin tam adina, hesap numarasina, hesap numarasinin bulunmadigi durumda islemle ilgili referans numarasina yer verilecek. Aliciya ait bilgilerin teyit edilmesi ise zorunlu olmayacak.
    • 7.500 TL'nin altindaki yurt içi ve yurt disi elektronik transfer mesajlarinda gönderenin ve alicinin adi ve soyadina, ticaret siciline kayitli tüzel kisilerin unvanina, diger tüzel kisiler ve tüzel kisiligi olmayan tesekküllerin tam adina, hesap numarasina, hesap numarasinin bulunmadigi durumda islemle ilgili referans numarasina yer verilmesi zorunlulugu getirildi. Gönderene ve aliciya ait bu bilgilerin teyit edilmesi zorunlu olmayacak.
  • Tedbirler Yönetmeligi'nde yapilan degisiklikle (i) kiymetli maden, tas veya mücevher alim satimi yapanlar ile bu islemlere aracilik edenler, (ii) ticaret amaciyla tasinmaz alim satimiyla ugrasanlar ile bu islemlere aracilik edenler, (iii) noterler, (iv) Tedbirler Yönetmeligi'nde belirtilen islerle sinirli olmak kosuluyla serbest avukatlar, (v) bir isverene bagli olmaksizin çalisan serbest muhasebeci, serbest muhasebeci mali müsavir ve yeminli mali müsavirler ve (vi) finansal piyasalarda denetim yapmakla yetkili bagimsiz denetim kuruluslari "finansal olmayan belirli is ve meslekler" olarak tanimlandilar. Finansal olmayan belirli is ve meslekler olarak tanimlananlar artik finansal kuruluslar gibi Tedbirler Yönetmeligi'nin 20. maddesinde belirtilen sekilde teknolojik risklere karsi tedbir almak, 25. maddesi uyarinca riskli ülkeleri içeren is iliskileri ve islemlerde özel dikkat göstermek ve 26/A maddesi uyarinca risk temelli yaklasim çerçevesinde tespit edecekleri yüksek riskli durumlarda ek tedbirler almak zorunda olacaklar. Bu yükümlülüklere uymayan yükümlüler Tedbirler Yönetmeligi'nin 39. maddesinin 2. fikrasi uyarinca adli para cezasi uygulanir.
  • Mali Suçlari Arastirma Kurulu ("MASAK") yükümlülük denetimini yerinde veya uzaktan denetim yöntemleri ile yapabilecek ve yükümlülük denetimi görevini bünyesinde istihdam edilen ve bu isle görevlendirilecek hazine ve maliye uzmanlari vasitasiyla yerine getirebilecek.

Uyum Programi Yönetmeligi'ndeki Baslica Degisiklikler Neler?

  • Yükümlülere iliskin kapsam genisletilerek (i) kambiyo mevzuatinda belirtilen A grubu yetkili müesseseler, (ii) finansman, faktoring ve finansal kiralama sirketleri, (iii) portföy yönetim sirketleri, (iv) kiymetli madenler araci kuruluslari, (v) elektronik para kuruluslari ve (vi) münhasiran fatura ödemelerine aracilik hizmeti, münhasiran ödeme emri baslatma hizmeti ve münhasiran ödeme hesabina iliskin bilgilerin sunulmasi hizmetini saglayanlar hariç ödeme kuruluslari da Uyum Programi Yönetmeligi kapsaminda uyum programi olusturacak yükümlüler arasina alindi. Dolayisiyla, bu yeni eklenen sirketler Uyum Programi Yönetmeligi'nde belirtilen yükümlülüklere uymak zorunda olacak.
  • 27 Aralik 2020 tarihinde 5549 sayili Suç Gelirlerinin Aklanmasinin Önlenmesi Hakkinda Kanun'a eklenen "finansal grup" tanimi Uyum Programi Yönetmeligi'ne de eklendi. Bu tanima göre, merkezi Türkiye'de ya da yurtdisinda bulunan bir ana kurulusa bagli veya bu kurulusun kontrolünde bulunan Türkiye'de yerlesik finansal kuruluslar ile bunlarin sube, acente, temsilci ve ticari vekil ve benzeri bagli birimlerinden olusan grup "finansal grup" olarak degerlendirilecek. Ayrica, Uyum Programi Yönetmeligi'nde finansal grubun mahiyetine iliskin detayli düzenlemeler yapildi.
  • Uyum programi olusturma yükümlülügünün finansal gruplar için kapsami belirlendi. Ayrica, belirli tedbirlerin iki yilda bir gözden geçirilmesi ve gerekli güncellemelerin yapilmasi yükümlülügü getirildi. Uyum programinin finansal grup seviyesinde yürütülmesinin gözetiminde sorumluluk nihai olarak Uyum Programi Yönetmeligi'nin 6. Maddesi kapsaminda ana finansal kurulusun yönetim kuruluna atfedildi.
  • Uyum Programi Yönetmeligi'nde belirtilen ilgili yükümlüler için uyum görevlisi atamasinin yani sira uyum görevlisi yardimcisi atama yükümlülügü getirildi. Bu atamalarin belirli müddetlere kadar yapilmasi gerekiyor.
  • Finansal grup içi bilgi paylasimi ve finansal grup uyum görevlisi atanmasi ve uyum biriminin faaliyetleri düzenlendi.
  • Mevzuatta önceden de yer alan kurum politikasi olusturma yükümlülügünün kapsami genisletildi. Finansal grup da kurum politikasi olusturmak zorunda olacak. Ayrica, yükümlüler faaliyet izninin alinmasini müteakip, uyum görevlisinin atandigi tarihten itibaren en geç otuz gün içinde kurum politikasini olusturmak zorunda olacak. Ayni süre finansal grup içinde tanindi.
  • Yükümlüler Hazine ve Maliye Bakanligi'nin hazirladigi eklerde yer alan kurum politikasi taahhüt formunu imzalayip kurum politikasinin onay tarihinden itibaren otuz gün içinde MASAK'a göndermek zorunda olacaklar. Halihazirda kurum politikasi olusturmus olan yükümlüler ile (i) kambiyo mevzuatinda belirtilen A grubu yetkili müesseseler, (ii) finansman, faktoring ve finansal kiralama sirketleri, (iii) portföy yönetim sirketleri, (iv) kiymetli madenler araci kuruluslari, (v) elektronik para kuruluslari ve (vi) yukarida bahsedilen sekilde ödeme kuruluslari, eklerde yer alan kurum politikasi taahhüt formunu doldurup 1 Temmuz 2021 tarihine kadar MASAK'a göndermeleri gerekiyor.

Teblig Sira No. 5'teki Baslica Degisiklikler Neler?

Teblig Sira No. 5, Tedbirler Yönetmeligi Madde 26 kapsaminda müsterinin taninmasina yönelik tedbirler bakimindan yükümlülere daha basit tedbirler öngörüyor. MASAK Teblig Sira No. 18 ile Teblig Sira No. 5'te öngörülen basit tedbirlerin hem kapsaminda hem de belirtilen parasal limitler de degisiklikler öngörüldü. Bu degisiklikler arasinda elektronik para ve ödeme kuruluslarina iliskin islemler için kimlik tespiti sirasinda alinan bilgilerin teyidinden muaf olan islemlerin parasal limitleri artirildi. Gerçek kisi müsteriler için ön ödemeli kartlara iliskin islemlerde kimlik tespiti yapilmasinda muaf olunan islemlerin parasal limitleri artirildi.

Müsterinin hisseleri Borsa Istanbul Anonim Sirketi'ne kote edilmis sirket oldugu islemlerde ticaret siciline kayitli tüzel kisilerde kimlik tespiti yapiliyordu. Ancak bu durumlarda alinan bilgilerin teyidi zorunlu degildi. Artik müsterinin veya müsterinin yüzde elliyi asan çogunluk hissesine sahip ortaginin hisseleri Borsa Istanbul Anonim Sirketi'ne kote edilmis ise müsterinin kimlik tespiti yapildiktan sonra alinan bilgilerin teyidi zorunlu olmayacak.

Sonuç

Hem Tedbirler Yönetmeligi ve hem de Uyum Programi Yönetmeligi "yükümlüler" tanimini genisletti. Ayrica, yükümlüler için çesitli ek yükümlülükler getirildi. Bu yükümlülüklerin 1 Mayis 2021 tarihinde yürürlüge girdigi düsünülürse, yükümlülerin kendileri için uygulanacak yükümlülükleri tespit edip bunlara iliskin atilmasi gereken adimlari, yönetmeliklerde belirtilen tarihlere kadar tamamlamalari önem ifade ediyor. Aksi takdirde yükümlülüklerin yerine getirilmemesi sebebiyle MASAK tarafinda verilecek idari para cezalari ile karsi karsiya kalabilirler.

The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.