Paris Anlaşması'nın yürürlüğe girmesinin ardından, 29 Ekim 2021 tarihli ve 31643 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 85 sayılı Bazı Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinde Değişiklik Yapılması Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ("Kararname") ile iklim değişikliği ile mücadele kapsamında ilgili mevzuatta bazı değişiklikler yapıldı.
Paris Anlaşması ve Türkiye1
Paris Anlaşması ("Anlaşma"), 2015 yılında Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi ("BMİDÇS") kapsamında kabul edildi ve 4 Kasım 2016 yılında yürürlüğe girdi. Anlaşma; BMİDÇS'nin uygulanırlığını artırmayı, küresel ortalama sıcaklık artışında azalma sağlamayı, iklim değişikliğinin olumsuz etkilerine uyum sağlayabilme kabiliyetini artırmayı ve iklim değişikliğine direnci geliştirmeyi amaçlamaktadır. Bunun yanında Anlaşma çerçevesinde ekonomik kalkınma sürecinde düşük emisyonlu ve iklim dirençli bir yol benimsenmesi teşvik edilmektedir.
Türkiye, 6 Ekim 2021 tarihinde "ortak fakat farklılaştırılmış sorumluluklar ve göreceli kabiliyetler" ilkesinin benimsendiğini vurgulayarak, Anlaşma'yı imzalamasından beş sene sonra "gelişmekte olan bir ülke olarak [...] Anlaşma'nın ve mekanizmalarının ekonomik ve sosyal kalkınma hakkına halel getirmemesi kaydıyla uygulayacağı" çekince beyanıyla onayladı.
Yeni Kararname ile Neler Değişti?
Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı'nı düzenleyen 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ve bakanlıklara bağlı, ilgili, ilişkili kurum ve kuruluşlar ile diğer kurum ve kuruluşların teşkilatı hakkındaki 4 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'nde değişikliğe gidildi.
- "Çevre ve Şehircilik Bakanlığı" iklim değişikliği yönetimini de kapsayacak şekilde, "Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı" ("Bakanlık") olarak değiştirildi. Bunu takiben Tarım ve Orman Bakanlığı'nın görevleri arasında sayılan "çölleşme ve erozyonla mücadele" ile ilgili madde değiştirilerek Bakanlık'ın görevleri arasına eklendi.
- 1 sayılı Kararname'ye Madde 97/1'in (ö) bendinden sonra gelmek üzere üç yeni bend eklenerek, çölleşme ve erozyonla mücadele kapsamında yapılacak çalışmaların çerçevesi belirlendi. Buna göre geliştirilecek plan ve projelerin uygulanması, politika ve stratejilerin belirlenmesi, amaçlar doğrultusunda yatırım yapacak gerçek veya tüzel kişilerin desteklenmesi Bakanlık'ın görevleri arasında sayıldı.
- Kararname ile; Tarım ve Orman Bakanlığı'nın bünyesinden alınan Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü, Bakanlık merkez birimleri arasına; Meteoroloji Genel Müdürlüğü ise bağlı kuruluşlar arasına dahil edildi. Bu değişikliklere ek olarak Bakanlık'a bağlı kuruluş olarak İklim Değişikliği Başkanlığı oluşturuldu.
- 1 sayılı Kararname Madde 417'nin birinci fıkra (ı) bendinde yer alan "çevre, kuraklık, çölleşme, diğer" ibaresi, "çevre kirliliği, kuraklık, çölleşme ve benzeri sebeplerden kaynaklanan" şeklinde değiştirildi.
Sonuç
İklim değişikliği ve küresel ısınma ile mücadele hedeflerine paralel olarak yapılan bu değişikliklerin, Paris Anlaşması ile uyumlu olduğu görülmektedir. Küresel regülasyonların yanı sıra yerel değişikliklerin de hız kazanması ve devlet teşkilatının amaca yönelik düzenlenmesi, hedeflere ulaşılabilirlik açısından önemli bir adım kabul edilmelidir. Bu gelişmelerin ışığında gelecekte daha fazla iklim ilişkili regülasyonlar yapılması da öngörülüyor.
1 Konunun incelendiği makalemize buradan ulaşabilirsiniz.
The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.
