Turkey: Epic Games v Apple, Epic Games v Google

Piyasaya sürüldügü yildan (2017) bu yana 350 milyon oyuncunun ilgisini çeken Fortnite'in yaraticisi Epic Games, Apple ve Google uygulama magazalarinda yasadigini iddia ettigi sömürücü eylem nedeniyle ABD, Ingiltere, Avustralya ve nihayet Avrupa Birligi'nde hak arayisina girdi.

Neydi çekismeye neden olan?

Apple ve Google, uygulama içi satin alimlar (in-app purchases, IAP) kapsaminda uygulama gelistiricilerinden %30 oraninda komisyon aliyor. V-Bucks'in (Fortnite sanal para birimi) uygulama içi satin aliminda Epic Games, tüketicilere dogrudan kendi ödeme sistemi üzerinden ve indirimli olarak IAP imkani sunmak istediginde, Fortnite, Apple App Store ve Google Play Store'dan kaldirildi. Bunun üzerine Epic Games, uygulama magazalari ile IAP ödeme platformlari kapsaminda rekabetten söz edilemedigini belirterek¹ konuyu yetkili mahkeme ve rekabet otoritelerinin dikkatine getirdi.

Google Android ve Apple iOS'un, dünya çapindaki mobil isletim sistemlerinin neredeyse tamamini teskil ettigini söylemek, saniyoruz ki yanlis olmayacaktir. Burada durumun vahametini daha iyi ortaya koyabilmek açisindan Apple ve Google'in Epic Games'in hesabini kaldirmasi üzerine yeni oyuncularin Fortnite'i indirmelerinin mümkün olmadigini ve halihazirda indirmis olanlarin ise oyuna iliskin herhangi bir güncelleme alamadiklarini belirtmekte fayda görüyoruz.

Apple, iOS isletim sisteminin uygulama dagitimi pazarinda tekel konumunda. Yani Apple tüketicilerinin (dünyada ne kadar çok iPhone ve iPad kullanan oldugunu söyle bir hesap etmeye çalisin) uygulama indirmesi için yegane araç, App Store. Zira Apple, iOS uygulamalarinin App Store disinda baska mecralar üzerinden dagitimini yasaklayan teknik ve sözlesmesel kisitlamalar dayatmakta, böylece iOS kullanicilarina rakip uygulama magazalari üzerinden uygulama dagitilmasini engellemekte. Simdi benzer beyin jimnastigini Google için yapalim: O kadar çok Android kullanicisi var ki bunlarin uygulama indirmesi, güncellemesi hep Play Store üzerinden gerçeklesiyor. Dolayisiyla Android kullanicilari bakimindan da Google'in uygulama dagitimi ve IAP isleme pazarlarinda tekel konumunda oldugunu anlamak güç degil.

Epic Games'in iddiasina göre Apple'in (ve benzer sekilde Google'in) davranisi sonucunda uygulama dagitimi seçeneklerinde azalma yasaniyor ve iOS kullanicilarinin uygulama içi satin alimlari, tekelci fiyattan gerçeklesiyor. Çünkü Apple, örnegin PayPal ya da Epic Games'in gelistirdigi gibi ödeme sistemi gibi diger ödeme seçeneklerinin kullanilmasina izin vermiyor. Dolayisiyla uygulama gelistiricileri, iOS'un sahip oldugu son derece genis kullanici kitlesine ulasabilmek adina uygulamalarini münhasiran App Store üzerinden sunmak ve ödemeleri de Apple'in IAP ödeme sistemi üzerinden almak durumunda kaliyor.

Bu arada Apple bilgisayarlarinda IAP için rekabetçi bir pazarin bulundugunu da belirtmis olalim. iPhone ve iPad'lerden gerçeklestirilen IAP'ler için uygulanan tekelci %30 komisyona nazaran Mac ve MacBook'larda çesitli ödeme seçenekleri bulunuyor. Dolayisiyla kullanicilar, uygulama gelistiricilerinin kendi internet siteleri üzerinden ortalama %3 oraninda bir komisyon ödeyerek ayni satin alimlarini gerçeklestirebiliyor. Yani Apple'in mobil cihazlarina kiyasla 10 kat daha az komisyon ödeniyor!

Epic Games'in ABD, Avustralya ve Ingiltere'deki dosyalari:

Epic Games, uygulama dagimi pazari ile IAP ödeme platformlari pazarini tekellestirdigi iddiasiyla Apple ile Google'a karsi ilk davalarini ABD'de açmisti.² Bu davalar hala devam ediyor. Apple'a karsi benzer bir davayi Avustralya'da açan Epic'in davasi henüz sonuçlanmadi.

Sansini Ingiltere'de de deneyen Epic Games, Apple dosyasinda³ umdugunu bulamazken Google dosyasinda⁴ hala umutlu. Rekabet Temyiz Mahkemesi (Competition Appeal Tribunal, CAT), Epic Games'in Apple'in Ingiltere istiraki ile sözlesmeye dayanan bir iliskisi bulunmadigini, dolayisiyla ona karsi herhangi bir husumet yöneltemeyecegine, husumetin ABD'de yerlesik Apple Inc.'e (ana sirkete) yöneltilmesi gerektigine karar verdi ve ABD mahkemelerinin yetkili oldugunu ifade ederek dosyayi kapatti. Google dosyasina gelince, CAT davanin, Irlanda'da yerlesik saniklara (Alphabet Inc. ve Google LLC) teblig edilebilecegini belirtti. Süreç devam ediyor.

Avrupa Birligi'nde durum ne?

17 Subat 2021 tarihinde Epic Games, bu sefer de Avrupa Komisyonu nezdinde Apple'a karsi bir sikayette bulundu. Sikayet, Apple'in iOS ekosistemi üzerindeki hakimiyeti sayesinde, Apple'in uygulama dagitimi ve ödeme islemleri kapsamindaki rekabeti ortadan kaldirdigi yönünde.

Avrupa Komisyonu, daha önce rekabete aykiri davranislariyla ilgili olarak uygulamalarin iOS aygitlarinda dagitimina iliskin olarak Apple'in "gatekeeper" (nedir bu gatekeeper diye varsa su yazimizi okumaya davet ediyoruz) kapasitesi hakkinda bir sorusturma baslatmisti. Avrupa Komisyonu'nun sorusturmasi, (i) Apple'in kendi uygulama içi satin alma sisteminin zorunlu kullanimina ve (ii) uygulama gelistiricilerinin, iPhone ve iPad kullanicilarini, üçüncü taraflardan daha uygun fiyata satin alma seçenekleri konusunda bilgilendirememesine iliskin.⁵

Spotify da Apple'i daha önce, kendi müzik hizmetini (Apple Music) öne çikaran bir abonelik paketi sunmasi ve diger uygulama gelistiricilerinin ayni hizmeti sunmalarini engellemesi sebebiyle sikâyet etmisti. AB Komisyonu'nun devam eden sorusturmasi, Apple'in App Store üzerinde uyguladigi politikalarin müzik akisi ve e-kitap / sesli kitaplar üzerindeki etkisini arastirmakta.

Epic Games'in CEO'su Tim Sweeney, tüketicilerin kendi tercihleri dogrultusunda uygulama indirebilme, uygulama gelistiricilerinin ise adil bir pazaryerinde rekabet etme hakkinin olmasi gerektigini belirtiyor. Sweeney'e göre uygulama magazalarinda ve IAP ödeme sistemleri kapsaminda rekabetten söz edilemedigi için tüketiciler daha yüksek fiyatlar ödüyor.

Epic'in iddiasina göre Epic Games, Fortnite oyunu için iOS'ta kendi dogrudan ödeme seçenegini sundugunda Apple, buna Fortnite'in güncellemelerini engelleyerek karsilik vermis. Ayrica Epic, Mac ve Windows cihazlarinda bulunan Epic Games Store'u (Epic Games'in uygulama magazasi) iOS'a kullanima açmak istediginde de Apple buna izin vermemis. Apple kendi oyun dagitim hizmetini, Apple Arcade, piyasaya sürdügünde ise Epic Games dahil olmak üzere diger rakiplerini engellemis.

Gelinen son durum

Yaygin elestirilere yanit olarak Apple, App Store'dan 1 milyon dolarin altinda satis yapan küçük isletmeler için uygulama içi satin alma komisyonunu %15'e düsürdü. Benzer bir uygulama Google'dan da geldi. Google, 1 Temmuz itibariyla geçerli olmak üzere gelistiricilerin Play Store'da kazanacaklari ilk 1 milyon dolara kadar uygulama magazasi için aldigi komisyonu %15'e indirecegini açikladi. Yillik 1 milyon dolar asildiginda ise yine standart komisyon orani olan %30 geçerli olmaya devam edecek.⁶

Apple ve Google'dan uygulama gelistiricilerine gelen bu destek, farkli ülkelerde devam eden yasal süreçleri sürdürmeye kararli görünen Epic Games'in endiselerini tatmin edecek gibi görünmüyor.

30 Mart 2021 tarihinde Epic Games, Ingiltere'nin rekabet otoritesine (Competition and Markets Authority) Apple'a karsi yürüttügü sorusturmaya destek olmasi açisindan önceki basvurularina paralel bir sikayet basvurusunda bulundugunu açikladi.

Tim Sweeney, Epic'in küresel olarak baslattigi mücadele, maddi tazminattan ziyade tüketiciler ile uygulama gelistirenlerin rekabete adil erisimlerinin temin edilmesini amaçladigini belirtiyor.⁷

Konu hakkinda daha detayli bilgi için Av. Bulut Girgin (bgirgin@gentemizerozer.com) ve Av. Simru Tayfun ile (stayfun@gentemizerozer.com) ile iletisime geçebilirsiniz.

Footnotes

1 Epic Games'in kendi internet sitesinde yayimladigi açiklama (17 Subat 2021), < https://www.epicgames.com/site/en-US/news/epic-games-files-eu-antitrust-complaint-against-apple> linkinden erisilebilmektedir.

5 European Commission Press Corner, Antitrust: Commission Opens Investigations into Apple's App Store Rules (Haziran 2020), https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/ip_20_1073 linkinden erisilebilmektedir.

6 Google'in duyurusu (16 Mart 2021), https://android-developers.googleblog.com/2021/03/boosting-dev-success.html linkinden erisilebilmektedir.

7 Epic Games'in kendi internet sitesinde yayimladigi açiklama (1 Nisan 2021), https://epicgames.com/site/en-US/news/epic-games-files-complaint-to-support-cma-apple-investigation linkinden erisilebilmektedir.

The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.