Το άρθρο 17(1) του Περί Οικογενειακών Δικαστηρίων Νόμου του 1990 αποκτά εφαρμογή και χρησιμότητα σε περιπτώσεις διαζυγίου, διάστασης ή διακοπής της έγγαμης συμβίωσης των συζύγων, αφού σε περιπτώσεις που εντοπίζεται βία μεταξύ του ζευγαριού, συνεχείς καυγάδες και μεγάλη ένταση, το αίτημα για αποκλειστική χρήση της οικογενειακής στέγης από έναν εκ των συζύγων είναι πολύ συχνό.

Στο άρθρο 17(1) προνοείται πως σε περίπτωση διακοπής της συμβίωσης ή σε περίπτωση που δίνεται γνωστοποίηση στην Επίσκοπο για λύση του γάμου ή σε περίπτωση που καταχωρείται αίτηση διαζυγίου, το Οικογενειακό Δικαστήριο μπορεί, ύστερα από αίτηση ενός από τους συζύγους, εάν συντρέχουν λόγοι επιείκειας και ενόψει των ειδικών συνθηκών του καθενός από τους συζύγους και του συμφέροντος των παιδιών, να παραχωρήσει στον ένα σύζυγο την αποκλειστική χρήση ολόκληρου ή τμήματος του ακινήτου που χρησιμεύει ως κύρια διαμονή των ιδίων (οικογενειακή στέγη), ανεξάρτητα από το ποιος από αυτούς είναι ο ιδιοκτήτης ή έχει το δικαίωμα χρήσης του ακινήτου που στεγάζει την οικογένεια.

Όπως καθίσταται αντιληπτό από το περιεχόμενο του εν λόγω άρθρου, η θεραπεία που δίδεται από το Δικαστήριο είναι ιδιαίτερα δραστική, αφού εκδίδεται απόφαση για την αποκλειστική χρήση της οικογενειακής στέγης πριν ακόμη λυθεί ο γάμος των διαδίκων. Βέβαια, η δραστικότητα του διατάγματος για αποκλειστική χρήση της οικογενειακής στέγης από ένα εκ των συζύγων, είναι ευθέως ανάλογη με την αναγκαιότητα της. Ο υπέρτατος στόχος ενός διατάγματος τέτοιας φύσεως, είναι η αποφυγή της χειροτέρευσης της σχέσης των συζύγων, η μείωση των εντάσεων και η προστασία τόσο του αιτητή συζύγου όσο και των τέκνων των διαδίκων από ένα τοξικό και ενδεχομένως επικίνδυνο περιβάλλον. Ειδικά η προστασία και η ευημερία τυχόν ανήλικων παιδιών της οικογένειας, επενεργεί ως καταλυτικό κριτήριο στη διαμόρφωση της απόφασης του Δικαστηρίου όταν εξετάζεται κατά πόσο είναι πρόσφορη ή όχι η έκδοση διατάγματος για αποκλειστική χρήση στέγης.

Οι τυπικές προϋποθέσεις που χρειάζεται να συντρέχουν ώστε να οδηγηθεί μια αίτηση για αποκλειστική χρήση της οικογενειακής στέγης σε επιτυχία, είναι οι εξής:

  • Να έχει επέλθει η διάσταση των διαδίκων ή να έχει αποσταλεί γνωστοποίηση στον Επίσκοπο για λύση του γάμου ή να έχει καταχωρηθεί η αίτηση διαζυγίου. Πριν επισυμβεί οποιοδήποτε από τα τρία αυτά γεγονότα, δεν επιτρέπεται η καταχώρηση αίτησης για αποκλειστική χρήση στέγης.
  • Να μην έχει επέλθει ακόμη η λύση του γάμου από το Δικαστήριο. Εν ολίγοις, με την έκδοση του διαζυγίου, τυχόν διάταγμα αποκλειστικής χρήσης στέγης παύει να ισχύει και ο σύζυγος στον οποίο ανήκει το ακίνητο δικαιούται να ανακτήσει την κατοχή του άμεσα. Σε περίπτωση που ο σύζυγος ο οποίος εξασφάλισε διάταγμα αποκλειστικής χρήσης στέγης δεν εγκαταλείψει το ακίνητο που βρίσκεται υπό την ιδιοκτησία του ετέρου συζύγου μετά την έκδοση του διαζυγίου, τότε ο τελευταίος δύναται να κινηθεί δικαστικώς και να ζητήσει σχετικό διάταγμα έξωσης.

Ορισμένοι εκ των παραγόντων που εξετάζει το Οικογενειακό Δικαστήριο προτού εκδώσει διάταγμα αποκλειστικής χρήσης στέγης, είναι οι ακόλουθοι:

  • Τα εισοδήματα εκάστου συζύγου.
  • Τη δυνατότητα του συζύγου που αποχωρεί από την οικογενειακή στέγη να εξεύρει εναλλακτικό χώρο διαμονής.
  • Ποιος είναι ο ιδιοκτήτης του ακινήτου στο οποίο στεγάζεται η οικογένεια.
  • Τον τόπο εργασίας εκάστου συζύγου.
  • Που βρίσκεται το σχολείο των παιδιών της οικογένειας.
  • Που βρίσκονται άλλες συναφείς δραστηριότητες των παιδιών.

Όπως συμβαίνει και σε άλλες αιτήσεις στο Οικογενειακό Δικαστήριο, έτσι και στα πλαίσια μιας αίτησης για αποκλειστική χρήση της οικογενειακής στέγης υπάρχει η δυνατότητα έκδοσης προσωρινών διαταγμάτων μέχρι να εκδικαστεί η κυρίως αίτηση. Εάν υφίσταται το στοιχείο του επείγοντος, ο αιτητής μπορεί να καταφύγει στο Δικαστήριο άμεσα και να πετύχει την έκδοση προσωρινού διατάγματος αποκλειστικής χρήσης της οικογενειακής στέγης χωρίς να εξεταστεί η θέση του άλλου συζύγου, με άμεση ισχύ από την ημερομηνία έκδοσής του.

The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.