GümrüksüzSatışMağazalarıYönetmeliği("Yönetmelik")8 Ağustos 2017 tarihli ve 30148 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmış olup, 13 Ekim 2016 tarihli ve 26318 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmış olan Gümrüksüz Satış Mağazaları Yönetmeliği'ni ("Önceki Yönetmelik") mülga etmiştir.
Yönetmelik, gümrüksüz satış mağazalarına ve ilgili mağazaların depolarına ilişkin yeni kriterler belirlerken, tüketicilere yönelik de yeni sınırlamalar getirerek mevcut düzenlemeler üzerinde pek çok önemli değişiklik öngörmektedir. Bu değişiklikler 8 Eylül 2017 tarihi itibariyle yürürlüğe girecektir. Yönetmelik'le getirilen önemli değişiklikler aşağıdaki gibidir:
Ön İzin ve İzin Süreci
Yönetmelik, izin sürecine ilişkin olarak kapsamlı bir yenilik getirmiştir. Önceki Yönetmelik'te herhangi bir ön izin süreci bulunmazken, Yönetmelik'te Gümrüksüz satış mağazalarının ve depoların işletilmesi için bir ön izin süreci öngörülmüştür. Ön izin süreci aslen ilgili hudut kapısında gümrüksüz satış mağazası/depo açılmasına ihtiyaç olup olmadığını ve gerekli olması halinde de açılması planlanan tesisin gerekli fiziksel yeterliliklere sahip olup olmadığının değerlendirildiği bir süreçtir.
Önizinsüreciaşamasındaöncelikle(i)ilgilitesisinbirmağazaya da depo olarak işletilebilmesi için gerekli olan fiziksel kriterlere uygun olup olmadığı, (ii) hudut kapısında gerekli yolcu sayısının sağlanıp sağlanmadığı ve (iii) söz konusu hudut kapısında gümrüksüz satış mağazasına ihtiyaç olup olmadığı değerlendirilmektedir. İlgili tesisin yukarıda belirtilen kriterleri karşılaması halinde, başvuru sahibine ön izin verilecektir.
Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından başvuru sahibine ön iznin verilmiş olması, kalıcı gümrüksüz satış mağazası ve depo açma ve işletme izinlerinin de verileceği anlamına gelmemektedir. Ön iznin verilmesini takiben, başvuru sahipleri bağlı bulundukları gümrük müdürlüğüne kalıcı açma ve işletme izni almak için başvurmalıdır. Yönetmelik uyarınca, kalıcı izinler beş yıl süresince geçerli olup, talep üzerine süreleri beşer yıllık sürelerle uzatılabilecektir. Mağazaların ve depoların, izin tarihinden itibaren altı ay içerisinde faaliyetlerine başlamaları gerekmektedir.
Asgari Ödenmiş Sermaye, İhtiyat ve Tahakkuk Edilen Kurumlar Vergisi Miktarı
Önceki Yönetmelik'te, gümrüksüz satış mağazası ve/veya depo işletmek isteyen anonim ve limited şirketlerin ödenmiş sermaye ve ihtiyatları toplamının en az 500.000 TL, son beş yılda tahakkuk eden kurumlar vergisinin basit ortalamasının asgari tutarı ise 20.000 TL olarak öngörülmekteydi. Yönetmelik ile bu tutarların alt sınırları yükseltilmiştir. Yönetmelik ile getirilen değişiklik uyarınca, gümrüksüz satış mağazası ve/veya depo işletmek isteyen anonim ve limited şirketlerin (i) ödenmiş sermaye ve ihtiyatları toplamının en az 1.000.000 TL ve (ii) son beş yılda tahakkuk eden kurumlar vergisi tutarlarının basit ortalamasının ise en az 50.000 TL olması gerekmektedir.
Yönetmelik'in yürürlük tarihinden önce kati iznini almış olan şirketlerin, 8 Eylül 2017 tarihini müteakip bir yıl içerisinde yukarıda belirtilen alt sınırları sağlamaları gerekecektir. Şirketlerin bir yıllık geçiş süresini takiben gerekli şartları sağlayamamaları halinde ise, faaliyetleri kanuni gereklilikleri tamamlayana kadar askıya alınacaktır.
Teminat Sağlanması
Yönetmelik, gümrüksüz satış mağazalarında satılan ve/veya depolarında depolanan eşyaların gümrük vergilerinin ve kamu alacaklarının ödenmesini sağlamak için iki farklı teminat çeşidi öngörmektedir. Şirketler, her parti eşya için ayrı ayrı teminat verebilecekleri gibi götürü teminat sistemiyle eşyaların tümü için tek bir teminat da verebileceklerdir.
Teminatın her bir eşya için verilmesi halinde teminat, mağaza ve depoya alınan her parti eşya için verilecektir. Götürü teminat sisteminden yararlanılması halinde ise, teminat tek bir seferde bütün eşyalar için ödenecektir. Yönetmelik aynı zamanda götürü teminatların tutarlarını da belirlemektedir. Buna göre, tütün mamulleri ve/veya alkollü içki satışı yapan mağazalar için götürü teminat tutarı yıllık 1.000.000 TL iken, bu tutar diğer tüm mağazalar için 600.000 TL olarak belirlenmiştir.
Bunlara ek olarak, birden fazla mağaza ve depo işletmeciliği yapan şirketlerin Ankara Gümrük Saymanlık Müdürlüğü'ne 8.000.000 TL tutarında teminat vermek şartıyla, tüm mağaza ve depoları için toplu bir götürü teminat sisteminden yararlanma seçenekleri de bulunmaktadır.
Yönetmelik Tarafından Getirilen Yeni Kısıtlamalar
Yönetmelik, gümrüksüz satış mağazalarında yapılacak alışverişlerin kapsamına ilişkin de yeni kısıtlamalar öngörmektedir. Örneğin, gümrük satış mağazalarından yapılacak alışverişlerde kredi kartı kullanılması halinde, kişinin kendi kredi kartını ya da birlikte seyahat ettiği kişinin kredi kartını kullanması gerekecektir. Yönetmelik, buna ek olarak, gümrüksüz satış mağazalarında asılması zorunlu olan bilgilendirici tabelalara ilişkin de yeni standartlar ortaya koymaktadır. Buna göre, gümrüksüz satış mağazalarının kara hudut kapılarında Türkçe, İngilizce ve komşu ülkenin dilinde; hava ve deniz hudut kapılarında ise Türkçe, İngilizce ve Arapça dillerinde bilgilendirme tabelaları bulundurmaları gerekmektedir.
Bu düzenlemelere ek olarak, Yönetmelik ile eşya sevkine ilişkin elektronik bildirim zorunluluğu getirilmiş ve aynı gümrük müdürlüğü denetimi altında bulunan mağazalardan yapılan eşya sevkinde, sevkiyat detaylarının (örn. teslim tarihleri, gümrük bildirimi, ürünün kodu, tipi ve miktarı vb.) elektronik bildirim aracılığıyla kayıt altına alınması zorunluluğu getirilmiştir. Bu elektronik sistemin kurulması için bir geçiş süresi öngörülmekte olup, geçiş süreleri Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından açıklanacaktır.
© Kolcuoğlu Demirkan Koçaklı Attorneys at Law 2015
The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.
