Per 10 januari 2020 zal de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (‘Wwft’) ten gevolge van de implementatie van de vijfde anti-witwasrichtlijn worden gewijzigd. In deze bijdrage wordt beknopt een overzicht gegeven van een aantal algemene wijzigingen zoals over de UBO en het verscherpt cliëntenonderzoek en van een aantal specifieke nieuwe bepalingen voor huurbemiddelaars en kunsthandelaren. De wijzigingen voor aanbieders van virtuele en fiduciaire valuta wordt buiten beschouwing gelaten.

UBO

Vanaf 10 januari 2020 zullen de Kamers van Koophandel het Nederlandse UBO-register gaan beheren. Hierin dienen alle Ultimate Beneficiary Owners (‘UBO’), de personen die de uiteindelijke eigenaar zijn van of zeggenschap hebben over een onderneming, van vele soorten organisaties te worden geregistreerd. Binnen een periode van 18 maanden dient dit register te zijn bijgewerkt tot een volledig register. Dit maakt het in zekere zin eenvoudiger voor een instelling die onder de Wwft valt om onderzoek te doen naar de UBO.

Let wel, uit de wet en toelichting blijkt dat een bewijs van registratie in het UBO-register de instelling niet ontslaat van de verplichting om zelfstandig onderzoek te doen om de uiteindelijk belanghebbende te identificeren en te verifiëren. Het UBO-register is dus een hulpmiddel en geen ‘check the box’. Daarnaast komt er een nieuwe verplichting om discrepantie tussen het UBO-register en het eigen onderzoek te melden.

Bemiddeling van verhuur

De bemiddeling van verhuur van onroerende zaken onder de toepassing van de Wwft komen te vallen. Dit betekent dat deze bemiddelaars onder andere dienen te voldoen aan de verplichtingen om een cliëntenonderzoek uit voeren, de cliënt en de transacties te monitoren en om geconstateerde ongebruikelijke transacties onverwijld te melden bij de Financial Intelligence Unit. Niet elke vorm van huur zal onder de Wwft komen te vallen. Ten eerste dient het te gaan om beroeps- of bedrijfsmatige bemiddeling bij het tot stand brengen en sluiten van een overeenkomst tot huur als bedoeld in artikel 7:201 BW. Ten tweede geldt dit enkel indien de gemiddelde maandelijkse huurprijs EUR 10.000,- of meer bedraagt. Zie een uitvoerige bijdrage van onze hand in Vastgoedmarkt.

Kunst

De toepassing van de Wwft op de beroeps- of bedrijfsmatige handel in kunstwerken wordt uitgebreid. Niet alleen handelaren waarbij het om koop en verkoop van kunstvoorwerpen die in contanten worden betaald, maar ook de girale betalingen zullen onder de reikwijdte van de Wwft komen te vallen. Ook kunstgalerijen en veilinghuizen dienen in deze gevallen cliëntenonderzoek te verrichten en geconstateerde ongebruikelijke transacties onverwijld te melden bij de Financial Intelligence Unit.

Verscherpt cliëntenonderzoek

Hoog risico landen

Per 10 januari 2020 wordt concreet in de wet te kennen gegeven welk aanvullend onderzoek moet worden verricht in het geval dat door de Europese Commissie aangewezen hoog risico landen betrokken zijn. Het gaat om de volgende verscherpte onderzoeksmaatregelen:

  1. verzamelen van aanvullende informatie over die cliënten en uiteindelijk belanghebbenden;
  2. verzamelen van aanvullende informatie met betrekking tot het doel en de aard van die zakelijke relatie;
  3. verzamelen van informatie over de herkomst van de fondsen die bij die zakelijke relatie of transactie gebruikt worden en de bron van het vermogen van die cliënten en van die uiteindelijk belanghebbenden;
  4. verzamelen van informatie over de achtergrond van en beweegredenen voor de voorgenomen of verrichte transacties van die cliënten;
  5. verkrijgen van goedkeuring van het hoger leidinggevend personeel voor het aangaan of voortzetten van die zakelijke relatie;
  6. verrichten van verscherpte controle op die zakelijke relatie met en de transacties van die cliënten, door het aantal controles en de frequentie van actualiseringen van gegevens over die cliënten en die uiteindelijk belanghebbenden te verhogen en door transactiepatronen te selecteren die nader onderzocht moeten worden.

Deze voorbeelden zijn vanzelfsprekend naar analogie ook bruikbaar voor de inrichting van het verspert cliëntenonderzoek op grond van andere redenen.

Complexe of ongebruikelijk grote transacties of transacties met een ongebruikelijk patroon of zonder duidelijk economisch of rechtmatig doel

In de huidige Wwft staat reeds dat verscherpt cliëntenonderzoek moet worden verricht in het geval van complexe of ongebruikelijk grote transacties of transacties met een ongebruikelijk patroon of zonder duidelijk economisch of rechtmatig doel. Dit was door de wetgever niet nader toegelicht. In de toelichting bij de wetswijziging staat thans dat dit moet worden beoordeeld met in achtneming van het profiel van de cliënt dat op grond van het cliëntenonderzoek bij de instelling bekend is. De daarbij verzamelde informatie kan ertoe leiden dat een instelling moet oordelen dat een transactie niet past binnen het profiel dat bij haar van de cliënt bekend is, bijvoorbeeld omdat het gaat om uitzonderlijk hoge bedragen die ongebruikelijk zijn voor het profiel van de cliënt. Het risicoprofiel is derhalve een belangrijk uitgangspunt.

Een goede voorbereiding is het halve werk, wees er dus klaar voor.

Jurjan Geertsma (gastauteur en oud-collega) als advocaat werkzaam bij Jahae Raymakers en mede initiator van de Ronde Tafel.

Dentons is the world's first polycentric global law firm. A top 20 firm on the Acritas 2015 Global Elite Brand Index, the Firm is committed to challenging the status quo in delivering consistent and uncompromising quality and value in new and inventive ways. Driven to provide clients a competitive edge, and connected to the communities where its clients want to do business, Dentons knows that understanding local cultures is crucial to successfully completing a deal, resolving a dispute or solving a business challenge. Now the world's largest law firm, Dentons' global team builds agile, tailored solutions to meet the local, national and global needs of private and public clients of any size in more than 125 locations serving 50-plus countries. www.dentons.com.

The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.