Οι διαπραγματεύσεις και η έκβαση τους
Η Κύπρος όντας κέντρο παροχής επαγγελματικών υπηρεσιών στήριξε και θα στηρίζει την ανάπτυξή της στο ευνοϊκό της φορολογικό καθεστώς και το εκτενές της δίκτυο Συμφωνιών περί Αποφυγής Διπλής Φορολόγησης («ΣΑΔΦ»).
Συνεχώς ενημερωνόμαστε για την έναρξη ή την επιτυχή κατάληξη διαπραγματεύσεων σε σχέση με την συνομολόγηση τέτοιων συμφωνιών χωρίς να υπάρχει και η ανάλογη ενημέρωση σε σχέση με την νομική τους φύση και σημασία. Το παρόν άρθρο είναι το πρώτο από μια σειρά άρθρων τα οποία θα πραγματεύονται το θέμα των προαναφερθεισών συμφωνιών. Σκοπός του παρόντος άρθρου είναι η ενημέρωση του κοινού αναφορικά με τη νομική φύση των εν λόγω συμφωνιών, το περιεχόμενο και τη δομή τους.
Οι ΣΑΔΦ είναι διεθνείς συμφωνίες των οποίων η σύναψη και οι συνέπειες διέπονται από το Σύμφωνο της Βιέννης του 1969 («Σύμφωνο»). Όπως κάθε διεθνής συνθήκη, έτσι και της σύναψης ΣΑΔΦ προηγούνται διαπραγματεύσεις μεταξύ των ενδιαφερομένων μερών οι οποίες στην περίπτωση των ΣΑΔΦ γίνονται από τους Υπουργούς Οικονομικών των δύο ενδιαφερομένων κρατών. Κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων τα δύο συμβαλλόμενα μέρη καταλήγουν σε ένα κυρίως μέρος της εν λόγω ΣΑΔΦ. Κάθε αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων το οποίο είτε κρίνεται ως ελάσσονος σημασίας είτε αφορά μόνο ένα από τα μέρη είτε εάν για οποιοδήποτε άλλο λόγο τα μέρη κρίνουν πως συγκεκριμένες διατάξεις πρέπει να είναι διαχωρισμένες από το κυρίως κείμενο της σύμβασης, συμπεριλαμβάνεται σε ξεχωριστό πρωτόκολλο το οποίο όμως από νομικής άποψης παραμένει μέρος του ΣΑΔΦ.
Μετά και την επιτυχή κατάληξη των διαπραγματεύσεων οι επικεφαλής κάθε αντιπροσωπείας προχωρούν στην μονογράφηση δύο αντιτύπων της ΣΑΔΦ, ακολούθως η ΣΑΔΦ μεταφράζεται στην επίσημη γλώσσα της κάθε χώρας ή σε πιο σπάνιες περιπτώσεις τα μέρη συμφωνούν πως η ΣΑΔΦ θα συνταχθεί σε μία άλλη γλώσσα, συνήθως την αγγλική, της οποίας το κείμενο θα είναι δεσμευτικό. Ακολούθως η ΣΑΔΦ εγκρίνεται από κάθε κράτος σύμφωνα με το εσωτερικό του δίκαιο.
Για σκοπούς διεθνούς δικαίου μια ΣΑΔΦ αρχίζει να ισχύει από τη στιγμή που κάθε κράτος ακολουθήσει τη νενομισμένη διαδικασία σύμφωνα με τα σχετικά άρθρα του Συμφώνου. Το χρονικό σημείο κατά το οποίο μια ΣΑΔΦ αρχίζει να ισχύει από πλευράς διεθνούς δικαίου, πρέπει να διαχωρίζεται από το χρονικό σημείο που έρχεται σε ισχύ για σκοπούς εσωτερικού δικαίου και από το χρονικό σημείο κατά το οποίο αρχίζουν τα αποτελέσματα της (συνήθως αυτό ορίζεται σε συγκεκριμένες διατάξεις της ΣΑΔΦ).
Οι ΣΑΔΦ σε αντίθεση με τους κανόνες του ιδιωτικού διεθνούς δικαίου δεν επιδιώκουν την εφαρμογή και τον αποκλεισμό εφαρμογής συγκεκριμένου δικαίου, αντίθετα αναγνωρίζουν ότι κάθε κράτος εφαρμόζει το εσωτερικό του δίκαιο, αλλά επιδιώκουν να περιορίσουν τα δικαιώματα προς φορο- λόγηση ενός κράτους ούτως ώστε να επιτύχουν τον σκοπό της αποφυγής διπλής φορολόγησης. Πρέπει να τονιστεί ότι οι ΣΑΔΦ δεν δημιουργούν φορολογικά δικαιώματα σε κράτη ούτε τροποποιούν τη φύση ενός υφιστάμενου δικαιώματος καθώς η αξίωση κάθε κράτους την οποία μια ΣΑΔΦ επιβεβαιώνει ή περιορίζει, βασίζεται στις διατάξεις του εσωτερικού του δικαίου.
Ο περιορισμός του φορολογικού δικαιώματος ενός κράτους γίνεται είτε μέσω της πλήρους απαλλαγής ενός εισοδήματος από τη φορολογία σε ένα κράτος και της φορολόγησης του στο άλλο είτε μέσω της φορολόγησης του εν λόγω εισοδήματος και στα δύο κράτη και της επιβολής υποχρέωσης επί ενός κράτους για παροχή πίστωσης (credit) ανάλογης του φόρου τον οποίο υπέστη το άτομο ή η εταιρεία στο άλλο συμβαλλόμενο κράτος.
Είθισται τα ΣΑΔΦ τα οποία υπογράφονται από χώρες διεθνώς να στηρίζονται σε πρότυπα τα οποία δημοσιεύονται από διεθνείς οργανισμούς όπως ο Ορ- γανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης («ΟΟΣΑ») (το οποίο χρησιμοποιείται από τις ανεπτυγμένες χώρες) ή τα Ηνωμένα Έθνη (το οποίο χρησιμοποιείται σε ΣΑΔΦ που υπογράφονται με χώρες των αναδυόμενων ή μη ανεπτυγμένων οικονομιών) ή σε πρότυπα τα οποία ανέπτυξαν τα ίδια τα κράτη (όπως οι Η.Π.Α). Η Κύπρος στις δικές της ΣΑΔΦ ακολουθεί το πρότυπο του ΟΟΣΑ.
Γενικά τα περισσότερα πρότυπα ΣΑΔΦ παρουσιάζουν πολλά κοινά στοιχεία ως προς τη δομή τους και διαφοροποιούνται περισσότερο στο περιεχόμενο συγκεκριμένων διατάξεων. Οι ΣΑΔΦ χωρίζονται σε επτά κεφάλαια με τα κεφάλαια 1 και 2 να καθορίζουν το πεδίο εφαρμογής τους, τα κεφάλαια 3 και 4 (τα οποία είναι και τα πιο σημαντικά) περιέχουν τους κανόνες επιμερισμού φορολογικών δικαιωμάτων επί φορολογιών εισοδήματος και κεφαλαίου, το κεφάλαιο 5 το οποίο περιέχει συμπληρωματικές διατάξεις των κεφαλαίων 3 και 4, το κεφάλαιο 6 το οποίο περιέχει συγκεκριμένες διατάξεις σε σχέση με την εφαρμογή της ΣΑΔΦ (όπως για παράδειγμα το άρθρο περί ανταλλαγής πληροφοριών) και το κεφάλαιο 7 το οποίο καθορίζει την ημερομηνία εφαρμογής της συμφωνίας.
Η σημασία συνομολόγησης τέτοιων συμφωνιών (και η συνεχής επικαιροποίησή τους) είναι τεράστια καθώς όχι μόνο συνεισφέρουν στη διάνοιξη νέων επενδυτικών οριζόντων αλλά ενισχύουν την καλή φήμη ενός επενδυτικού κέντρου καθώς αποτελούν ένδειξη ότι ο εν λόγω προορισμός έχει κάθε πρόθεση να ακολουθεί και να συμμορφώνεται με τα διεθνή επενδυτικά πρότυπα.
Originally published by H Foni tis Lemesou.
The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.
