Startup genel olarak, hayal ve ihtiyaçlardan dogan fikirlerin hayata geçirilmesidir. Bir fikrin olmasi Startup'un dogumuna neden olsa da sadece fikir Türk hukuk sisteminde herhangi bir koruma altina alinmaz. Bu fikir ancak bir bulus, bir ürün ya da bir yazilim olarak hayata geçirilirse koruma altina alinabilir. Bu noktada ise Sinai Mülkiyet Kanunu ile Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu'nu bize öncülük eder. Buradaki asil soru ise Startup'larin nasil koruma altina alinacagidir.

Birçok girisimci Startup'larini hangi yol ile koruma altina alacaklari ve koruma yollarindan hangisine basvuracaklari konusunda karmasa yasarlar. Öte yandan bu sürecin iyi yönetilmemesi ilerde girisimci bakimindan büyük kayiplara neden olabilir. Bu nedenle is bu makalede özellikle Startup'larda marka tescilinin nasil olacagi ve girisimin nasil korunacagi konularina isik tutulacaktir. Makalemizin asil konusuna egilmeden önce de Startup ve marka kavramlarini tanimlamakta fayda vardir.

I. STARUP

Startup günümüzde sikça kullanilan bir kavram olmasina ragmen Türkçe'de tam olarak karsiligi bulunmamaktadir. Ancak Startup'i dilimizde genel kullanimi ile girisim olarak isimlendirebiliriz. Starup; bir pazar ihtiyacini giderme amaci tasiyan yenilikçi bir ürün, süreç veya servis sunan, genel olarak yeni kurulmus ve hizli büyüme gösteren bir müessese olarak tanimlanir. Bu müessese küçük bir isletme, ortaklik veya organizasyon olabilir. Starup kisaca; is fikirlerinin somut bir adim atilarak faaliyete geçirilmesidir.

II. MARKA

Marka; üzerine konuldugu esyanin ya da verilen hizmetin belli bir isletmeye ait oldugunu gösterir ve esyayi ya da hizmeti piyasadaki benzerlerinden ayirt etmege yarar. Marka; sözcükler, sekiller, renkler, harfler, sayilar, sesler ve mallarin veya ambalajlarinin biçimi olmak üzere her tür isaretten olusabilir.

Markanin en temel islevi ayirt edilebilirligi saglamasidir. Bu nedenle marka olacak ibareler orijinal ve karakteristik olmalidir.

Marka, Startup'in ürün ve hizmetlerinin rakiplerden ayristirilmasi bakimindan son derece önemlidir. Rakipler karsisinda ayirt edici olan ve akilda kalici bir marka tasarimi bu marka sahibi Startup sirketinin tüketiciler tarafindan fark edilmesini ve tercih edilmesini saglar.

III. MARKA TESCILI

Fikrin hayat buldugu ürün ya da hizmetlerin isimlerinin, sekil, renk, harf, sayi ya da mallarin ve ambalajlarin biçiminin tüm kullanim haklari fikir sahibine ait olmak üzere korunmasi marka tescili ile saglanir.

Ülkemizde marka hukuku mevzuati uyarinca marka korumasindan faydalanabilmek için tescil ilkesi kabul edilmistir. Öte yandan Yüksek Yargi kararlarinda markanin önceden kullanimi ile ayirt edicilik kazandirilmasi durumunda söz konusu markayi kullanan sirketin hak sahipliginin kabul edilebilecegi kabul edilmistir. Ancak gerçek hak sahipliginin kabulü için yogun bir kullanimin kanitlanmasi gerekmektedir ve markanin verdigi haklar tescilsiz markalarin kullanimi açisindan sikinti yaratmaktadir bu nedenle markanin tescil edilerek kullanilmasi son derece önemlidir.

Markalarin seçimi ve arastirilmasi, tescil edilebilirlik durumu, marka yenilemeleri, benzer marka itirazlari, marka lisans sözlesmeleri gibi konular marka tescili konusunda oldukça önemlidir bu nedenle marka tescili yapilmadan önce bu hususlarin iyice arastirilmasi gerekmektedir.

Bir markanin tescil ettirilebilmesi için Sinai Mülkiyet Kanunu'nun 4.maddesinin kapsamina girmesi sarttir. Söz konusu maddeye aykiri olan bir marka tescil ettirilemez.

IV. STARTUPLAR IÇIN MARKA TESCILININ ÖNEMI

Bir startupa baslarken her girisimci; elemanlarin ise alinmasi, ürünlerin gelistirilmesi, yatirimcilarin bulunmasi, pazarlama stratejilerinin belirlenmesi gibi bir takim faaliyetleri yürütür. Ancak bunlarin yaninda Startup sirketinin bir fikri mülkiyet stratejisinin de belirlenmesi gerekir zira bu stratejinin belirlenmesi Startup sirketinin ve bu Startup kapsamda yapilan yatirimlarin korunmasi bakimindan oldukça önem arz eder.

Startup'lar için marka tescilinin önemini 6 baslik altinda toplayabiliriz;

1- Marka Tescili, Starup'un Güvenirligine Neden Olur: Tüketiciler tescilli bir markaya çok daha fazla güvenirler. Bu nedenle tescilli bir markasi olan Startup'a da tüketiciler daha fazla güvenirler.

2- Marka Tescili, Startup'u Rakiplerinden Ayristirir: Marka tescili, rakiplerin söz konusu markayi taklit etmesini de engellemis olur. Bir marka degeri olusturuldugunda rakip sirketler bu markaya benzer isaretler kullanarak tüketicileri yaniltarak tüketicilerin kendilerini tercih etmesini saglayabilirler. Marka tescili ise rakiplerin ayni veya benzer markalari tescil etmesine engel olur. Böylece rakip sirketler kendi ürünleri üzerinde bu benzetmis olduklari markayi kullanarak haksiz kazançlar elde edemezler.

3- Marka Tescili, Startup'un Ticari Itibarini Pekistirir: Startup sahipleri, markasinin tescilini elinde bulundurarak kurumsal bir yapiya sahip olabilir ve bu hem is iliskilerinde hem de yatirim organizasyonlarinda Startup sahipleri için olumlu bir etkiye neden olur. Bununla beraber eger bir isletme iyi bir itibara sahipse çalisanlar, o marka için çalismaya daha istekli olurlar.

4- Marka Tescili, Startup'un Yasayacagi Hukuki Sorunlari Önler: Marka tescili alinmadiginda, rakiplerle her zaman hukuki sorunlar yasanabilir. Rakibin asil Startup'un ismini bu tescillerse, sizin elinizden markanizi alabilme ihtimali dahi vardir. Markanin tescil edilmesi yasal olarak markayi koruma altina alir ve bu güvence markalasma ve büyüme sürecinin de kolaylasmasina neden olur.

5- Marka Tescili, Startup'un Markasina Ömür Boyu Koruma Saglar: Bir marka tescillendikten sonra ömür boyu korunur. Korumayi sürdürmek için sadece, periyodik olarak 10 yilda bir yenilenmesi gerekir.

6- Marka Tescili, Starup'un En Önemli Varligidir: Markanin degerlemesinde markanin tescilli olup olmamasi önemli bir rol oynar zira markanin tescilli olmasi yatirimcilara da bir güvence saglamaktadir. Güvence saglayan bir marka da yatirimcilari söz konusu Starup'a yatirim yapma konusunda tesvik eder.

V. STARTUP'LARIN MARKA TESCIL SÜRECI

Startup'lar için marka tescili süreci dogru planlanmasi son derece önemlidir. Startup'lar diger sirketler ile ayni marka tescil sürecinden geçerler ancak Startup'larin diger sirketlerden farkli olarak kurulus asamasinda daha kisitli imkânlara sahip olmasi nedeniyle Startup kurucularinin diger sirketlere nazaran, marka tescil sürecinde çok daha hassas ve dikkatli davranmalari gerekir. Asagida marka tescil sürecinden adim adim bahsedilecektir.

1. BASVURU

Bir markanin sinai haklarini elde etmek için atilmasi gereken ilk adim Türk Patent ve Marka Kurumu'na basvurmasidir. Marka tescili, eski adiyla Türk Patent Enstitüsü olan Türk Patent ve Marka Kurumu'na resmi basvurunun yapilmasi ile gerçeklesir. Bu basvuru Startup sahipleri ya da onlarin yetkilendirdigi Türk Patent ve Marka Kurumu'na kayitli ve islem yapmaya yetkili marka vekilleri ile yapilabilir. Söz konusu basvuru öncesinde markanin tescil konusunda sektöründe uygun olup olmadigi iyice arastirilmalidir.

2. BASVURUNUN SEKLI INCELEMEDEN GEÇIRILMESI

Basvuru islemi tamamlandiktan sonra Türk Patent ve Marka Kurumu'nca söz konusu basvuru incelenerek basvurunun kanuna ve mevzuata aykiri olup olmadigina bakilarak tescil edilemeyecek markalarin tespiti yapilir. Eger basvuru sekli mevzuata uygun ise bir sonraki asamaya geçilir.

3. BASVURUNUN BENZERLIK AÇISINDAN INCELENMESI

Bu asamada basvuruyu gerçeklestiren markanin diger tescilli markalar ile ayni veya ayirt edilemeyecek olup olmadigi incelenir. Herhangi bir ayirt edici nitelige sahip olmayan isaretler, ayirt edicilik unsurunu tasimadiklari için marka olarak degerlendirilmez ve bu nedenle tescilleri de mümkün degildir. Bu inceleme sonucunda markanin özgün olduguna karar verilirse bu asama basari ile tamamlanmis olur.

4. RESMI MARKA BÜLTENI SÜRECI

Bu süreçte tescil basvurusu yapan marka, iki ay boyunca resmi marka bülteninde ilan edilir. Sayet Ilan süresince herhangi bir itiraz veya karsi görüs gelmemesi halinde markanin tesciline karar verilir. Basvuran tarafindan süresi içerisinde tescil belge ücreti ödendigi takdirde tescil belgesinin basvurana gönderilir ve basvuru süreci basariyla sonuçlanmis olur.

VI. STARTUP MARKALARININ TESCILLENME SÜRESI VE ITIRAZ

Startup markalarinin tescillenme süreci 2017 yili öncesinde 10-12 ay sürmekteydi. 6769 Sayili Sinai Mülkiyet Kanunu'nun yürürlüge girmesinden sonra ise, süreç çok daha hizlandi ve yapilan marka basvurularinin tescil edilme süreci 4-6 ay kadar bir süreye düstü. Ancak itiraz edilen dosyalarda bu süreç daha uzun sürmektedir.

Itiraz basvurucunun kendi aleyhine verilen kararlar hakkinda yapilabilir. Bunun disinda

3. sahislar da kendi markalarinin benzerlerinin tescilini engellemek maksadiyla itirazda bulunabilirler. Yapilacak itirazla birlikte destekleyici delil ve veriler hazirlanmali ve Türk Marka ve Patent Kurumuna sunulmalidir. 3. sahislarin itiraz edilecek markalari tespit edebilmesi için marka vekilleri araciligiyla bülten takibi yaptirmasi gerekmektedir.

VII. SONUÇ

Is bu makalede Startup, marka kavrami, Starup'ta marka tescilinin önemi ve nasil yapilacagi üzerinde durulmustur. Startup'larin dogru ve etkili adimlar atarak hizli ve basarili bir marka tescil süreci yürütmeleri ilerde büyük kayip ve zararlar yasamamak açisindan son derece önemlidir. Bu nedenle süreç boyunca gerekli hususlar eksiksiz olarak yerine getirilmeli ve süreç iyi takip edilmelidir. Bu hususlar yerine getirildigi takdirde basarili bir marka tescil süreci gerçeklesir ve böylece marka tescilin sundugu avantajlardan yararlanilir.

The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.